Lena Żelichowska
ŻELICHOWSKA Lena, właśc. Helena Z., zamężna Norblin (12 VIII 1910 Warszawa - październik 1958 San Francisco), tancerka, aktorka, śpiewaczka. Była córką Jerzego Z. i Henryki z Fronczykowskich, żoną -> Stefana Norblina. Ukończyła szkołę baletową pod kier. P. Zajlicha i w 1926-29 należała do corps de ballet warsz. T. Wielkiego. Od 1929 występowała początkowo jako tancerka, potem jako piosenkarka i recytatorka, w t. rewiowych: w sez. 1929/30 w t. Morskie Oko, 1930/31 t. Wesoły Wieczór, 1931/32 t. Wesołe Oko, w 1932 w t. Kameleon i Opera Buffo, w sez. 1932/33 w t. Banda (śpiewała tam m.in. partię tyt. w operetce "Piękna Galatea", w 1933 w t. Rex, w sez. 1933/34 w t. Cyganeria, w 1934 w t. Hollywood-Stara Banda. W 1934 grała w T. Nowym pierwszą swą rolę dram. w komedii "Migo", a w t. Aktora rolę Hanki ("Moralność pani Dulskiej"). W 1935-39 występowała na zmianę w T. Letnim oraz w t. Cyrulik Warszawski, a prócz tego dorywczo w t. Wielka Rewia (1937), w t. Ateneum (1937) oraz w T. Wielkim, gdzie śpiewała w operetkach, m.in. partię Kokolani ("Słońce Meksyku"). W 1933-39 występowała też w kilkunastu filmach. Po wybuchu II wojny świat. wyjechała z mężem do Indii, a następnie do Stanów Zjednoczonych. Na scenę nie powróciła, w ostatnim okresie życia pracowała jako manicurzystka.
Bardzo zgrabna, o pięknych nogach, była wg K. Krukowskiego obdarzona "fascynującą, egzotyczną urodą". L. Sempoliński pisał o niej: "naiwna, trochę rozhukana i niezbyt inteligentna tancerka siłą swej woli i mrówczą pracą w krótkim stosunkowo czasie wybiła się na czoło gwiazd estrady pierwszej wielkości". Ważniejsze występy przygotowywała pod kier. H. Leszczyńskiej, wiele też korzystała ze wskazówek F. Jarosy'ego. Występowała z powodzeniem w komedii i operetce, ale największe sukcesy odnosiła na scenach rewiowych i w kabaretach. "Jej recytacje i monologi stają się prawdziwym teatrem odegranym przez jedną aktorkę" - pisał K. Krukowski. Znakomicie recytowała wiersze, a szczególnie "Grenadę" M. Swietłowa i "Balladę o trzech rzezimieszkach" L. Szenwalda.
Bibl.: Dymek z papierosa s. 305-306 (L. Sempoliński; tu il.); K. Krukowski: Moja Warszawka, Warszawa 1957 s. 106-107 (il.); Łoza: Czy wiesz I; Sempoliński: Wielcy artyści (il.); Dz. pol. 1958 nr 267 (J. Kydryński); Wiad. 1958 nr 50; Życie Warsz. 1958 nr 255.
Ikon.: Fot. pryw. - MTWarszawa.
Film.: 1933 - Szpieg w masce; 1934 - Czarna perła; 1936 - Barbara Radziwiłłówna, Jego wielka miłość, Róża; 1937 - Dorożkarz nr 13, Dyplomatyczna żona, O czym marzą kobiety, Ty, co w Ostrej świecisz Bramie; 1938 - Granica, Sygnały.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
