Małgorzata Sitańska
SITAŃSKA Małgorzata, Magdalena, Wiktoria (działała 1785-1791), śpiewaczka, aktorka. W opracowaniach przeważnie mylona z tancerką -> Dorotą S. Imię Wiktoria podają tylko M. Chomiński i J.T.S. Jasiński. Szlachcianka z pochodzenia, była córką Leona S., skrzypka i kapelmistrza t. dworskiego w Grodnie. Kształciła się w szkole śpiewu w Postawach w dobrach A. Tyzenhauza (była uczennicą Włocha Abbate). W szkole otoczona specjalną opieką ze względu na wybitne zdolności a także na stanowisko ojca, kierującego szkołą, poza śpiewem uczyła się języka franc. i włos., gry na klawicymbale i tańca (u F. Le Doux). W 1785 przebywała wraz z ojcem w Petersburgu, również tam ucząc się śpiewu. 2 I 1786 debiutowała w T. Narodowym w Warszawie zapewne w partii Eurylli w operze "Dla miłości zmyślone szaleństwo" (na afiszu błędnie - w partii Sylwii). W Warszawie występowała do 1791, na scenie T. Narodowego oraz w t. królewskich w Łazienkach, m.in. 14 IX 1788 śpiewała partię Tymoklei w "Kantacie w dzień inauguracji statui króla Jana III". Słynęła z urody i pięknego głosu; choć często śpiewała po francusku i włosku, to również "odznaczała się przyjemnym głosem w rolach oper polskich i rywalizowała ze śpiewakami włoskimi, którzy wtenczas byli w modzie" (A. Sowiński). Śpiewała gł. w operach komicznych; ważniejsze partie: Perrette ("Dwóch strzelców i mleczarka"), Anetka ("Anetka i Lubin"), Colette ("Rekrut, czyli Chłop w miłości oszukany"), Helena ("Silvain"), Arsena ("Piękna Arsena, czyli Triumf miłości"), Fanchette ("Bednarz"), Gerome ("Dwóch skąpców"). Występowała też niekiedy w komediach pol. i francuskich.
Bibl.: Bernacki: Teatr I s. 285, 286, 288, 290, 291, 315, 316, 393, 395, 435, 445, 461-463, 465, 466, 470; Mamontowicz-Łojek: Szkoła Tyzenhauza s. 45, 46. 72, 75, 80, 82, 84, 85, 87, 92, 93; Sowiński: Słownik muzyków; Wierzbicka: Sześć studiów [w indeksie brak s. 263]; Chomiński; Jasiński; Krogulski.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
