Józefa Rożniecka
ROŻNIECKA Józefa, zamężna Pytlasińska (1867 – 1 kwietnia 1931),
aktorka, śpiewaczka.
Była córką Gabriela Rożnieckiego i Marii Freytag. Już w 1881 brała udział w przedstawieniach amatorskich Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności. 17 lipca 1884 debiutowała w Teatrze Nowym w Warszawie w roli Wandy (Grube ryby), a następnie w kilku innych rolach. W grudniu tego roku zapowiadano jej zaangażowanie do teatru lwowskiego, ale nie jest pewne czy zostało ono zrealizowane. Od 1 sierpnia 1885 do 26 lipca 1892 należała do zespołu dramatu Warszawskich Teatrów Rządowych.
Michał Chomiński pisał, że „ma wrodzone zdolności, bystra jest w zrozumieniu, pojęciu, pamięć doskonała”. Wg Kalendarza „Ruchu” grywała „epizodyczne role naiwnych oraz subretek, a nadto trzeciorzędne solowe w operetce”.
Grała m.in.: Julię (Fortepian Berty), Bertę (Bęben), Służącą (Pani majstrowa z Podwala). W 1892 wyszła za znanego zapaśnika Władysława Pytlasińskiego. Potem występowała pod jego nazwiskiem jako śpiewaczka estradowa i kuplecistka, nie tylko w Polsce, lecz także w Rosji i w Niemczech. W 1911 była nauczycielką gimnastyki w Odessie.
Bibliografia
Kalendarz „Ruch” 1888; EMTA 1884 nr 42, 53, 1885 nr 97; Prz. tyg. 1893 nr 2; Chomiński.
Ikonografia
Fot. pryw. i w rolach - Bibl. Nar. (Zakład Grafiki), IS PAN, MTWarszawa.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1765–1965, PWN Warszawa 1973. Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów stosowanych w źródłowej publikacji.
Józefa Rożniecka w Notatkach… Władysława Krogulskiego
Rożniecka, córka dyrektora orkiestry i kompozytora wielkiej czteroaktowej opery serio Krzyż wojskowy i wielu dzieł różnej treści; wnuczka drugiego prezesa Rządowej Dyrekcji Teatrów generała [Aleksandra] Rożnickiego (pierwszym był J.U. Niemcewicz). Po śmierci matki swej, niegdyś znakomitej primabaleriny Freitag, która ją dzieckiem obumarła — wychowywała się i kształciła pod okiem ojca, ale gdy ten z teatru jako dyrektor orkiestry baletowej usunięty został, a wkrótce potem zapadł na zdrowiu, musiała myśleć o przyszłości swojej; wstąpiła więc do Teatru Małego na role subretek. W kilka lat opuściła scenę, wyszedłszy za mąż za siłacza Pytlasińskiego. Odznaczała się wybitną dykcją i troszeczkę nadmiarem pewności siebie. Była bardzo ładna, więc jej to przebaczano.
(Władysław Krogulski, Notatki starego aktora. Przewodnik po teatrze warszawskim XIX wieku, wybór i opracowanie Dorota Jarząbek-Wasyl, Agnieszka Wanicka, Kraków 2015, s. 461.)
