Antonina Radwan
RADWAN Antonina, właśc. Karolina Ludwika Petro-nela Bułat, 1° v. Trapszo, 2° v. Malawska, pseud. Stachowicz (1853 lub 1862 Kraków - 9 X 1926 Warszawa), śpiewaczka, aktorka. Była córką Walentego Bułata i Marii z Grochowskich, żoną -> Stanisława Trapszy, potem -> Włodzimierza Malawskiego. Od 22 I 1876 do 16 II 1878 występowała pod nazwiskiem Bułat w t. krak. grając małe role w operetkach i dramatach. Od lutego 1878 pod pseud. Radwan należała do zespołu B. Kremskiego i H. Wójcickiego, m.in. w Płocku i Włocławku. Od 15 VI do 21 VII tego roku znów występowała w t. krak., od września 1878 do września 1879 w zespole B. Kremskiego i H. Wójcickiego, m.in. w Łowiczu i Lublinie, w 1879 podobno także u J. Teksla w Łodzi, w 1880 u J. Puchniewskiego w Lublinie i warsz. t. ogr. Alhambra, później zapewne u B. Kremskiego i H. Wójcickiego w Lublinie, w 1881 w zespole A. Trapszy m.in. w Lublinie i Puławach. 16 VII 1881 w Lublinie wyszła za aktora Stanisława Trapszę i odtąd używała przyjętego od męża pseud. Stachowicz lub też jego nazwiska. W lecie 1883 występowała w warsz. t. ogr. Eldorado, 24 VIII 1883 debiutowała w WTR w partii Germeny ("Dzwony kornewilskie"), a 3 IX w partii Rozalindy ("Zemsta nietoperza"), ale nie została zaangażowana; w sez. 1883/84 występowała w Łowiczu w zespole prowadzonym przez swego męża (jego wspólnikiem był potem J. Szymborski). W sez. 1884/85 zaangażowana była (znów pod pseud. Radwan) w t. poznańskim. 8 IX 1885 debiutowała w t. lwow. w partii Pani Lange ("Córka pani Angot"), została zaangażowana i wkrótce zajęła miejsce primadonny tamtejszej operetki. W zespole lwow. pozostawała zapewne stale do 1894 i niemal co roku (1886-90, 1892) brała udział w występach operetki lwow. w Krakowie. W 1890 występowała gościnnie w ukr. zespole tow. Ruska Besida. Nazwisko Radwan pojawia się w tym czasie także w zespołach prowincjonalnych: K. i S. Sarnowskich (1885-86), K. Kremskiego (1886-87), ale wiadomości te dotyczą zapewne innej aktorki (lub może aktora Augusta R.). Po likwidacji operetki we Lwowie występowała w lecie 1894 w warsz. t. ogr. Wodewil, potem w zespole Cz. Janowskiego w Łodzi. W 1895-96 należała do zespołu J. Myszkowskiego, z tym zespołem została w kwietniu 1896 ponownie zaangażowana do Lwowa i pozostała tu do 1899; występowała też z operetką lwów. w Krakowie. Jesienią 1898 wyszła za śpiewaka Włodzimierza Malawskiego. W 1900-02 wraz z nim występowała w Sosnowcu u F. Felińskiego pod nazwiskiem Radwan-Malawska. W lecie 1902 została przyjęta ponownie do zespołu lwow. występującego w tym czasie w Krakowie i pod nazwiskiem Malawska pozostała w t. lwów. do 1904.
Największe sukcesy odniosła w okresie swego pierwszego pobytu we Lwowie. W prasie pisano o niej: "rozporządza głosem silnym, talentem wrodzonym wielkim. Naukę i wiedzę teatralną zastępuje artystyczną intuicją"; K. Estreicher stwierdzał, że "szczególniej w rolach kostiumowych ma niezły wdzięk". Najlepsze jej partie: Saffi ("Baron cygański"), Maritana ("Don Cezar"), Helena ("Piękna Helena"); występowała też w partiach Giletty ("Pierścień rodzinny"), Krysi ("Ptasznik z Tyrolu"). Niekiedy śpiewała w operach, m.in. partie Micaeli ("Carmen"), Jadwigi ("Straszny dwór"). W ostatnich latach występowała już tylko w mniejszych rolach, jak np. Leopoldyna ("Trzy życzenia").
Bibl.: Got: Teatr Koźmiana; Koryzna I s. 158, 161; Olszewski: Z kronik teatr.; Pajaczkowski: Teatr lwow.; Pepłowski: Teatr we Lwowie II; Czas 1888 nr 178 (K. Estreicher); EMTA 1894 nr 544, 1897 nr 34; Kur. warsz. 1926 nr 278; Afisze, IS PAN.
Ikon.: Fot. pryw. i w rolach - MTWarszawa, SPATiF, zb. J. Gota Kraków.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
