Józefa Pawłowska
PAWŁOWSKA Józefa (ur. ok. 1799 lub 1794 - działała do 1833), aktorka, tancerka. Od 1815 była uczennicą warsz. szkoły dram., którą ukończyła w 1821. W 1816 wystąpiła dwukrotnie na popisach szkolnych: 12 II i 14 VIII w komedii "Poseł turecki". Od 1816 należała do chóru t. warsz., a od 1821 zaczęła grać epizodyczne role, przeważnie charakterystyczne. Niekiedy tańczyła także w corps de ballet oraz suflowała. W 1823 i 1824 uczestniczyła w wyjazdach zespołu warsz. do Poznania, Kalisza i Płocka. Wiadomo, że 13 VI 1833 grała Babettę ("Oblubienica z Lammermooru") i w związku z tym wiadomość podana przez J.T.S. Jasińskiego, że P. zmarła w 1830, nie może być prawdziwa. Role: Wiedźma dobroczynna ("Mały Poucet, czyli Leśna sierota"), Dyndalska ("Damy i huzary"), Marianna ("Niańki z dziećmi w ogródku na przedmieściu").
Bibl.: Grot: Dzieje sceny w Poznaniu; Rapacki: Sto lat; Rocz. T.N. 1815; Rulikowski: Teatr warsz.; Kur. warsz. 1821 nr 69; Chomiński; Jasiński.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
