Czesław Bilski
BILSKI Czesław (9 października 1949 Sosnowiec – 29 grudnia 1993 Łódź),
tancerz, choreograf.
Był synem Kazimierza i Stefanii Bilskich; mężem tancerki Marii z domu Palt. W 1969 ukończył Szkołę Baletową w Bytomiu. Od 1 maja 1969 do 29 lutego 1972 tańczył w zespole baletowym Opery Śląskiej w Bytomiu, na przykład Studenta (Cudowny mandaryn), Alberta (Giselle). Od 1 marca 1972 do końca sezonu 1983/84 należał do zespołu Teatru Pantomimy we Wrocławiu. Występował tu w słynnych spektaklach Henryka Tomaszewskiego, często w czołowych rolach, m.in. jako: Czarnoskóry (Menażeria cesarzowej Filissy), Człowiek z Natury Dwoisty i Zeus (Przyjeżdżam jutro), Poeta (Spór), Duch Ojca (Hamlet, ironia i żałoba), Król Artur (Rycerze króla Artura), Król (Syn marnotrawny), Herakles (Herakles i Hebe). Z zespołem Pantomimy występował wielokrotnie za granicą, m.in. w Norwegii (1976), na Węgrzech (1977, 1983), w Meksyku i Wenezueli (1977), RFN (1977–82), Austrii (1978), Szwajcarii, Lichtensteinie i Belgii (1979), Włoszech (1982), Japonii (1984). W Norwegii wziął udział w realizacji filmu telewizyjnego, opartego na norweskiej balladzie Kowal i piekarz w reżyserii i choreografii Tomaszewskiego. W sezonie 1983/84 wystąpił gościnnie w partii Judasza (Próba) w Teatrze Wielkim w Łodzi, a od 1984/85 do nagłej śmierci był solistą tego teatru. Tańczył takie partie, jak: Belzebub (Pan Twardowski Ludomira Różyckiego), Mąż (Miriam; w wieczorze baletowym Ewy Wycichowskiej), Spodek (Sen nocy letniej) – 1985; tytułowy Don Kichot, Faust-Mistrz (Faust Goes Rock) – 1986; Leopold Mozart (Wolfgang Amadeusz, 1987), Macocha (Kopciuszek, 1988); Sułtan (Szeherezada), Najstarszy (Święto wiosny; w wieczorze baletowym Wacław Niżyński in memoriam) – 1989; Żebrak (Amerykanin w Paryżu; w wieczorze baletowym pod tytułem Gershwin), Jakub i Putyfar (Legenda o Józefie) – 1991; Ojciec Laurenty i Szef policji (Romeo i Julia) – 1992; Diabeł (Faust Gounoda, 1993).
W Teatrze Wielkim w Łodzi pracował także jako choreograf, był współtwórcą takich przedstawień, jak na przykład Faust Goes Rock (współpraca reżyserska), Nabucco (ruch sceniczny, 1987), mini opera dla dzieci Kocia wojna (libretto i inscenizacja, 1992), a kilka miesięcy przed śmiercią przygotował wieczór baletowy Collage (premiera 14 maja 1993). W łódzkim Teatrze Lalek Arlekin opracował choreografię do Pietruszki (1985) i Co z tego wyrośnie (1988). Wysoki, dobrze zbudowany, miał talent sceniczny. Tworzył ruchem wyraziste, zapadające w pamięć postacie. Zmarł na atak serca na scenie Teatru Wielkiego, po pierwszej części spektaklu Próba.
Bibliografia
Almanach 1993/94; Hera: Tomaszewski (il.); 50 lat Państwowej Szkoły Baletowej w Bytomiu [Gliwice 1996]; K. Smużniak: Wrocławski T. Pantomimy 1956–1978, Wrocław 1985 (il.); Tomaszewski: Pantomima. Tekst A. Hausbrandt, Warszawa 1974 (il.); Gaz. Łódz. 1994 nr 2; Głos Poranny 1993 nr 303; Akta (fot.), ZASP.
Ikonografia
Fot. – Bibl. Nar., IS PAN, T. Wielki w Łodzi.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.
