Maria Kamińska-Latoszyńska
KAMIŃSKA Maria, zamężna Latoszyńska (1875 - 2 XI 1946 Warszawa), śpiewaczka. Była córką Józefa K., skrzypka i kompozytora, i Apolonii z Pawelskich. Po ukończeniu gimn. w Płocku uczyła się śpiewu u M. Horbowskiego; następnie jako stypendystka Tow. Muzycznego studiowała w warsz. konserwatorium, a także przez krótki okres w Mediolanie. W 1900-01 występowała na koncertach w Wilnie (marzec 1900) i Warszawie (kwiecień 1900; styczeń, marzec i kwiecień 1901). 25 V 1900 debiutowała z powodzeniem w WTR w partii Hanny ("Straszny dwór"). Od grudnia 1901 (na sez. 1901/02) została zaangażowana do zespołu opery WTR; śpiewała tam m.in. Małgosię ("Jaś i Małgosia"), Zuzię ("Verbum nobile"), Jitkę ("Dalibor"), Dziewczynę wiejską ("Manru"). W następnych latach tylko okresowo wiązała się engagement ze scenami operowymi; gł. występowała na licznych koncertach, w Warszawie i w miastach prowincjonalnych, dawanych na cele narodowe, społeczne, dobroczynne, m.in. na budowę pomnika Chopina. Wiele tych koncertów sama organizowała. Odnosiła duże sukcesy śpiewając arie operowe i pieśni, pięknym, dramatycznym sopranem. W 1903 wyszła za mąż za Stanisława Latoszyńskiego i odtąd występowała pod podwójnym nazwiskiem. Wg doniesień ówczesnej prasy (prawdopodobnie niewyczerpujących) w 1902 koncertowała w Łodzi, 1903 w Warszawie, 1904 w Łodzi, 1907 w Łomży, 1908 w Łodzi, Mławie i Włocławku; w 1910 występowała w Warszawie w pierwszej poł. roku na koncertach, a także przez pewien czas w zespole opery WTR, m.in. w partiach Flory ("Chopin") i Cho-Cho-San ("Madame Butterfly"). Należała do założycieli warsz. Opery Popularnej i w 1911 śpiewała na tej scenie. W 1912 występowała w zespole T. Letniego w Wilnie. 25 II 1913 śpiewała w t. kaliskim na jubileuszu J. Myszkowskiego partię tyt. w "Hrabinie". Następnie śpiewała w Warszawie: w 1914 w T. Nowoczesnym, a od grudnia 1914 do lipca 1917 w zespole T. Wielkiego, m.in. partie Halki ("Halka"), Santuzzy ("Rycerskość wieśniacza"), Tamary ("Demon"), Racheli ("Żydówka"), Jasia ("Jaś i Małgosia"). W 1917 występowała na koncertach w Sosnowcu, w 1918 w Łodzi (tu także dawała lekcje śpiewu), w 1919 w warsz. T. Stołecznym, w 1921 w Bydgoszczy, w 1922 w Dolinie Szwajcarskiej w Warszawie, w 1923 w Ciechocinku. W późniejszych latach poświęciła się gł. pracy pedagogicznej. Wykładała m.in. w 1926 w szkole gry scen. H. Ossorii w Warszawie. Występowała też niekiedy na koncertach.
Bibl.: Czempiński: Teatry w Warszawie s. 119, 250 (il.); Łoza: Czy wiesz I; Romer-Ochenkowska s. 31; EMTA 1900 nr 14, 19, 22, 1901 nr 2, 3, 12, 13 (il.), 14, 18, 50, 1902 nr 22, 26, 1903 nr 18, 1904 nr 13/14; Scena i Sztuka 1910 nr 4 (U.), 1912 nr 9; Straus: Repertuar 1914-15, 1915-16.
Ikon.: J. Warunkiewicz: Portret, rys., repr. Scena i Sztuka 1910 nr 9; Fot. pryw. i w rolach - MT Warszawa.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
