Apolonia Darewska
DAREWSKA Apolonia, prawdopodobnie także Dorota Derewska (ur. ok. 1767 - działała do 1797), tancerka. Przypuszczanie tożsamości D. z Dorotą Derewską wg B. Mamontowicz-Łojek. Była poddanką z dóbr poleskich podskarbiego A. Tyzenhauza i wychowanką jego szkoły baletowej w Grodnie i Postawach. W sierpniu 1778 brała udział (jako figurantka) w szkolnym przedstawieniu "Baletu wieśniackiego" na dworze Tyzenhauza w Grodnie (w programie wymieniona jako Dorota Derewska). W 1785 po śmierci Tyzenhauza, gdy na mocy testamentu cały zespół jego szkoły baletowej został przekazany Stanisławowi Augustowi i stał się królewskim zespołem "tancerzy narodowych", wśród nich znalazła się także D. (miała wtedy osiemnaście lat). Należała do pierwszych solistek zespołu (obok M. Malińskiej i D. Piekarskiej). Od 1785 występowała wraz z zespołem w T. Narodowym w Warszawie oraz w t. królewskich (na Zamku i w Łazienkach). Określano ją jako "danseuse grotesque"; tańczyła m.in. w baletach "Mirza i Lindor", "Niechęć miłosna", "Rybacy" oraz "Lucas et Colinette" (24 XI 1785 w t. na Zamku). Król wysoko ją cenił; często otrzymywała od niego prezenty. Po klęsce insurekcji kościuszkowskiej występowała zapewne w imprezach baletowych organizowanych w Warszawie przez zespół "tancerzy narodowych" oraz (w pierwszej połowie 1795) przez antrepryzy S. Holnickiego i K. Owsińskiego. Od sierpnia 1795 występowała w t. warsz. (antrepryzy B. Tuczempskiego i T. Truskolaskiego) w zespole baletowym S. Holnickiego. Latem 1797 brała zapewne udział w występach zespołu T. Truskolaskiego w Gdańsku. We wrześniu tegoż roku wraz z innymi dawnymi baletnikami królewskimi podpisała pismo do komisji zajmującej się spłatą długów Stanisława Augusta z prośbą o wypłacenie zaległych "należytości". Po 5 X 1797 wraz z R. Ławcewiczówną i Z. Makarską wyjechała na koszt Stanisława Augusta do Petersburga.
Bibl.: Bernacki: Teatr; Mamontowicz-Łojek: Szkoła Tyzenhauza s. 54, 70, 88; Wierzbicka: Sześć studiów; Chomiński.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
