Józefa Bensowa
BENSOWA, Benzowa, Józefa, z Różańskich (1792 Skurcza na Wołyniu - 26 XI 1825 Lwów), aktorka. Była żoną -> Antoniego B. (ślub ok. 1809). Do zawodu aktorskiego przygotowywała się pod kier. męża. Debiutowała ok. 1809, prawdopodobnie w Krakowie. W 1811 przeniosła się wraz z mężem na stałe do t. lwowskiego. W 1816 występowała gościnnie w t. warsz.: 18 VII w roli Fryderyki ("Lekarstwo bez recepty"), 3 VIII - Baronowej Helmbach ("Ciche wody brzegi rwą"), 8 VIII - Doroty ("Krakowiacy i Górale"). Powtórnie wystąpiła gościnnie w Warszawie 17 VIII 1822, grając rolę Salmony ("Machabeusze"). W 1818 występowała gościnnie w Krakowie, a w 1820 przyjechała tu na występy z zespołem t. lwow. (pod dyr. J.N. Kamińskiego). Miała dobre warunki sceniczne, wielką urodę (przy miernym wzroście). Na scenie lwow. była obok A. Ka-mińskiej pierwszą aktorką. Z równym powodzeniem grała role bohaterek w tragediach i postacie komediowe. "Najprzyzwoitsze są dla niej - pisał K. Estreicher - charaktery wesołe, bez głębokiego uczucia, przebiegłe i żółciowe". Wybitniejsze role: Klaudia ("Emilia Galotti"), Królowa ("Hamlet"), Bona ("Barbara Radziwiłłówna" A. Felińskiego), Sabina ("Horacjusze"), Fedora ("Hrabia Beniowski"), Dorotka ("Szkoda wąsów"), Julia ("Cudzoziemczyzna"), Rózia ("Córka natury").
Bibl.: Estreicher: Teatra; Lasocka: Teatr lwow.; Pepłowski: Teatr we Lwowie I; Kur. warsz. 1825 nr 295; Rozmaitości 1825 nr 50; Jasiński.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
