Ignacy Abramowicz
ABRAMOWICZ Ignacy (1793 na Wileńszczyźnie - 4 VI 1867 Warszawa), prezes WTR. Był synem starosty hubskiego i citowiańskiego Joachima A. (herbu Jastrzębiec) i jego żony (z domu Sierakowskiej), mężem -> Zofii Miąszczyńskiej (ślub w 1862). W 1809-15 służył w wojsku pol.; zdobył wiele odznaczeń i awansował do stopnia podpułkownika. Ok. 1815 ożenił się z Francuzką, baronówną Matyldą de Mayllan, 1° v. de Castellas. W 1827 wstąpił do armii rosyjskiej. Faworyzowany przez namiestnika I. Paskiewicza został w 1835 podpułkownikiem z nominacją na dowódcę warszawskiego dywizjonu żandarmerii i awansował kolejno aż do stopnia gen. policmajstra, ponadto w 1839 objął zarząd nad pałacami cesarskimi, a w 1851 nad Księstwem Łowickim. Od 21 VIII 1842 zajmował stanowisko prezesa Dyrekcji Teatrów Warszawskich. W 1861, pod wpływem demonstracji młodzieży na Placu Teatralnym, podał się do dymisji i otrzymał ją 17 I 1862. Ten, według określenia H. Mościckiego, ,,typowy okaz renegata epoki paskiewiczowskiej" położył jednak duże zasługi dla rozwoju t. warszawskiego. Wg M. Rulikowskiego ,,miał ambicje postawienia teatru na wysokim poziomie nie tylko materialnym, ale i artystycznym. Umiał ściągnąć do Warszawy nowe siły i trafnie je oceniał". Za jego prezesury przybyli do WTR: J. Rychter, M. Chomiński, J. Królikowski, W. Bakałowiczowa i S. Palińska. Wysyłał współpracowników (J.T.S. Jasińskiego i R. Turczynowicza) za granicę, w celu zorientowania się w aktualnym życiu teatr. Francji i Włoch. W celu rozszerzenia repertuaru ogłosił odezwę do autorów dram. z prośbą o nadsyłanie utworów oryginalnych i przekładów. Za jego czasów wystawiano sztuki A. Fredry, W. Syrokomli, J. Chęcińskiego, W. Szymanowskiego, A. Małeckiego. Uregulował po raz pierwszy w Polsce problem honorariów autorskich, ustalając normy ryczałtowe. Powiększył bardzo zasoby magazynów teatr., a opera i balet, który doszedł wtedy do szczytu rozwoju, wyróżniały się wielką wystawnością. 1 I 1852 gmach T. Wielkiego przejęty został na własność przez rząd ros. i wskutek tego teatry warsz. przekształciły się ostatecznie w instytucję rządową.
Bibl.: Owerłło; PSB I (H. Mościcki); Rapacki: Sto lat; Rulikowski: Teatr warsz.; S. Uruski: Rodzina 1.1, Warszawa 1904.
Ikon.: Fot. - Muzeum im. Mickiewicza, Warszawa.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
