Irena Sznebelin
SZNEBELIN, Schnebelin, Irena, zamężna Idziakowska (20 X 1861 Opole Lubelskie - 20 X 1933 Skolimów k. Warszawy), aktorka, śpiewaczka. Była córką -> Franciszka Sz. i -> Marianny Sz. z Kwiatkowskich, żoną -> Franciszka Idziakowskiego. Już w 1868-70 grała role dziecinne w zespole P. Ratajewicza, między innymi w 1870 w Lublinie. Była uczennicą szkoły dramatycznej E. Derynga. W 1879 brała udział w przedstawieniach amatorskich w t. Tow. Dobroczynności w Warszawie. W 1883 występowała w zespole F. Idziakowskiego w Łomży i Pułtusku, w 1884 K. Hoffmana w Krasnymstawie i Zamościu, a w 1885-88 w zespole J. Grabińskiego, m.in. w Lublinie (1885, sez. 1887/88), Płocku (1885), Łodzi i Łomży (1886), Suwałkach (1887). 6 X 1886 w Łodzi wyszła za aktora Franciszka Idziakowskiego i niekiedy później występowała pod nazwiskiem męża; w zasadzie jednak pozostawała przy nazwisku panieńskim, którego używała do końca kariery. W 1888 występowała w zespole J. Szymborskiego w Płocku, od października 1888 do jesieni 1890 w zespole L. Dobrzańskiego i J. Reckiego (Radom, Lublin, Zgierz), w sez. 1890/91 w zespole A. Łaskiego w Płocku, potem w warsz. t. ogr. Promenada (1891) i Eldorado (1892), z kolei w zespołach: Cz. Janowskiego w Łodzi (sez. 1892/ 93) i Lublinie (maj 1893), B. Mareckiego (od jesieni 1893 do jesieni 1894), m.in. w Lublinie, Siedlcach, Radomiu i warsz. t. ogr. Belle Vue, I. Józefowicza w Lublinie (sez. 1894/95), B. Mareckiego w Kielcach (sez. 1895/96), F. Felińskiego w Lublinie (sez. 1896/97), Cz. Janowskiego w Lublinie (sez. 1898/99), F. Felińskiego w Sosnowcu (1899-1902), H. Morozowicza w Lublinie (sez. 1902/03), H. Halickiego w Lublinie (lato 1904). W sez. 1912/13 była zaangażowana przez A. Szyfmana do T. Polskiego jako suflerka. Później występowała jeszcze m.in. w t. Marywil w Warszawie (1918), w T. Polskim w Sosnowcu (sez. 1922/23). W 1923-25 była suflerka w T. Miejskim w Grodnie; tu 12 III 1925 obchodziła jubileusz czterdziestopięciolecia pracy scenicznej. W sez. 1928/29 należała do zespołu T. Miejskiegow Grudziądzu. Ostatnie lata życia spędziła w Schronisku Artystów Weteranów Scen Polskich w Skolimowie. Występowała w repertuarze dram., w operetkach i wodewilach. Role: Zuzanna ("Świat nudów"), Helena ("Pan Damazy"), Zofia ("Małżeństwo Apfel"), Pawłowa ("Marcowy kawaler"), Drzymska ("O własnej sile"), Zosia ("Łobzowianie"), Dziewanna ("Dzwony kornewilskie"), Oliwetta ("Wesele Oliwetty"), Helena ("Piękna Helena"), Maria ("Córka pułku").
Bibl.: Olszewski: Z kronik teatr.; Scena pol. 1925 z. 1; Afisze, Bibl. Jagiell., IS PAN, Tow. Naukowe Płockie, WAPŁódż; Krzesiński: Raptularz.
Ikon.: Fot. pryw. i w rolach - MTWarszawa , SPATiF.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polkiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
