Alfred Lubelski
LUBELSKI Alfred (działał 1908-1919), aktor, piosenkarz, dyr. kabaretu. Studiował medycynę w Paryżu, równocześnie występując jako piosenkarz w kabaretach paryskich oraz w pol. Oberży Pieśniar-skiej, skąd przywiózł bogaty repertuar franc. piosenek, a przede wszystkim późniejszy wielki przebój Momusa "Biały pokoik". W końcu 1908 przybył do Warszawy i został przez A. Szyfmana zaangażowany do zespołu kabaretu artyst. Momus. Wkrótce stał się jednym z jego najpopularniejszych wykonawców. W "Kurierze Warszawskim" W. Rabski stwierdził: "Jakby urodził się dla kabaretu. Głos przedziwnie miły, w każdym słowie i ruchu znać kulturę artysty" (cyt. za H. Karwacką). Przy niezbyt korzystnych warunkach zewnętrznych, obdarzony był dużym wdziękiem i muzykalnością, a jego występy odznaczały się wielką kulturą i "paryską lekkością". Szyfman wspominał, że "okazał się chansonnierem o przyjemnej nonszalancji w najlepszym stylu, łatwo nawiązującym kontakt z publicznością, dowcipnym i taktownym, tak w zaczepkach, jak i w ripostach". Komponował też muzykę do niektórych piosenek. W październiku 1909 odbyły się trzy ostatnie jego występy, po których wrócił do Paryża kontynuować studia. Brał udział w charytatywnych przedstawieniach kabaretowych jako wykonawca i kier. muz. 7 II i 3 III 1910. Wkrótce jednak znów był w Warszawie i do 1914 jeszcze kilkakrotnie wyjeżdżał i wracał, nie mogąc rozstać się ze sceną. W sierpniu 1910 z zespołem aktorów z Momusa występował w Ciechocinku, nast. w warsz. kabarecie Maska, w Dolinie Szwajcarskiej (potem pn. Karczma Babińska); 3 XI Momus wznowił działalność pod dyr. L. Wystawiono fragm. utworów A. Musseta i programy poświęcone piosence franc. z udziałem wykonawców z Paryża, m.in. twórcy Chat Noir Andre Gila, nie osiągnięto jednak większego powodzenia; 3 III 1911 odbył się benefis L., który miał być jednocześnie jego pożegnalnym występem. Ostatecznie kabaret zamknięto w kwietniu t.r., a zespół pod dyr. L. udał się na występy, m.in. do Płocka, Kalisza, Włocławka (maj-wrzesień) oraz Petersburga (październik). W sez. 1912/13 L. grał gościnnie w warsz. t. Miniatury, w czerwcu 1914 - w Płocku. Zapewne ostatnim jego występem był udział w koncercie na statku "Pan Tadeusz" na Wiśle (13 VI 1914). W 1914 wystąpił w filmie "Wróg tanga". Dalsza jego działalność nie jest znana; wiadomo że w 1919 mieszkał w Paryżu.
Bibl.: Banaszkiewicz, Witczak; J. Cegiełła: Dziecko szczęścia. Aleksander Tansman i jego czasy, Warszawa 1986; Dymek z papierosa s. 128 (il.), 136, 139, 146 (il.), 147, 156-159; Karwacką: Momus s. 69 (il.), 70, 85, 101 (il.), 123, 131, 132 (il.), 145, 160-171; Kaszyński: Teatralia; Konarska-Pabiniak: Repertuar; Mrozek s. 155, 194; Sem-poliński: Wielcy artyści; Szyfman: Labirynt (il.); Dz. Kuj. 1911 nr 204; Dz. Peters. 1911 nr 455, 462, 463; Para. Teatr. 1974 z. 2 s. 238-241; Świat 1909 nr 37 (il.).
Ikon.: S. Szreniawa-Rzecki: Portret (zespół Momusa), karyk., rys., oł., 1909, repr. pocztówka - MTWarszawa; Mir (M. Ostoja-Gajewski): Trzy portrety: rys., repr. Kur. Świąteczny 1909 nr 4; karyk., rys., repr. Świat 1909 nr 37 oraz rys., repr. Dymek z papierosa, Warszawa 1959; W. Krassowski: Portret, karyk., rys., repr. Scena i Sztuka 1909 s. 132; NN: Portret, karyk., rys., repr. A... Psik 1911 nr 3 (za W. Grzelak: Cyganeria z Udziałowej, Warszawa 1965).
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
