Maria Morska
MORSKA Maria, właśc. M. Frenkiel, zamężna Knaster (ok. 1895 - 23 V 1945 Warszawa), aktorka, recytatorka. Była córką Józefa, warsz. lekarza, i Heleny Frenklów, żoną matematyka Bronisława Knastera (ślub w 1914). Na jesieni 1913 występowała w T. im. Słowackiego w Krakowie, w lecie 1918 w kabarecie Wesoły Ul w Lublinie, w sez. 1918/19 w T. Polskim w Warszawie jako Estrella ("Książę Niezłomny"). Od jesieni 1918 do 1927 była znana jako deklamatorka, gł. poezji klasycznej i wierszy skamandrytów, m.in. w kawiarni "Pod Pikadorem" (1918-19) i później na wieczorach poetyckich w Warszawie. W 1924-39 publikowała artykuły i felietony, m.in. w "Wiadomościach Literackich" pod pseud. Mariusz Dawn. Po zakończeniu działań wojennych pisywała w "Polsce Zbrojnej". Popełniła samobójstwo. "Oryginalna fizjonomia interesuje od pierwszej chwili, a utwierdza w tym zainteresowaniu głos, dziwny, w istocie, wysoki, metaliczny, jakby umyślnie sztuczny". "Dąży - mam wrażenie - do tego, aby wywołać uczucie niepokoju; aby za pomocą ciągłego fortissime akcentu, gestu, gwałcić wrażliwość słuchaczy, nie pozwolić się jej ani na chwilę zdrzemnąć na poduszce łatwej kadencji" - pisał o Morskiej w 1926 T. Boy-Żeleński.
Bibl.: Boy: Pisma t. 22 s. 587; Dymek z papierosa s. 336; J. Iwaszkiewicz: Książka moich wspomnień s. 168, 169, Warszawa 1975 (il.); Jaracz: O teatrze; Kruk: Życie teatr.; Z. Nałkowska: Dzienniki t. 4, Warszawa 1988 (H. Kirchner); J. Stradecki: W kręgu Skamandra, Warszawa 1977 (il.); Scena Pol. 1930 z. 7; Rocznik Podkowiański 1987/88 nr 2/3, Podkowa Leśna 1988 (K. Madoń-Mitzner); Życie Warsz. 1945 nr 142; Afisze, IS PAN; Kartoteka pseudonimów, Instytut Badań Literackich PAN.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
