Adam Okoński
OKOŃSKI Adam (24 V 1875 Strusów pow. Trembowla - 30 VI 1924 Lwów), śpiewak, reżyser. Był synem Antoniego O. i Maksymilianny z Zawadzkich, mężem -> Klementyny O. z Ludkiewiczów (ślub w 1902), ojcem -> Janiny O. Uczył się w szkole realnej we Lwowie, następnie zaczął studiować na politechnice lwowskiej. Równocześnie kształcił się w lwow. konserwatorium, gdzie był uczniem W. Wysockiego. Od ok. 1895 występował w T. Miłośników Sceny we Lwowie i grał m.in. Kazimierza ("Gwiazda Syberii"), Percinetta ("Romantyczni"). 28 II 1902 debiutował na scenie T. Miejskiego we Lwowie w partii Tonia ("Pajace") i odtąd występował na scenie lwow. do zgonu. W 1903 odbywał dalsze studia wokalne pod kier. A. Souvestre'a. W 1906 występował gościnnie na scenie T. Wielkiego w Warszawie: 17 IV śpiewał Walentego ("Faust"), a 22 IV Janusza ("Halka"). Od 1902 wyjeżdżał też latem na gościnne występy z operą lwow. do Krakowa.
Wyróżniał się pięknym, wzorowo wyszkolonym głosem barytonowym, dużą muzykalnością, dobrymi warunkami zewnętrznymi. W początkach kariery występował w operetkach, m.in. jako Harry ("Piękna z Nowego Yorku"), Florian ("Słodka dziewczyna"), Baron Niki ("Posłaniec nr 6666"), Agamemnon ("Piękna Helena"). Później śpiewał wyłącznie w operach. Do najwybitniejszych jego partii należały przede wszystkim: Scarpia ("Tosca"), Wotan ("Walkiria"), Wotan ("Zygfryd"), Miecznik ("Straszny dwór"), Laertes ("Mignon"); Borys ("Borys Godunow"), a także m.in.: Stanisław ("Verbum nobile"), Dzidzi ("Hrabina"), Guślarz ("Widma"), Kruszyna ("Sprzedana narzeczona"), partie tyt. w "Demonie" i "Eugeniuszu Onieginie". Od 1908 reżyserował opery i operetki (był cenionym reżyserem).
Jeszcze w marcu 1924 reżyserował w lwow. T. Wielkim "Proroka". Wprowadził na scenę lwow. festiwale wagnerowskie. Od 1909 był prof. śpiewu w lwow. konserwatorium. W lipcu i sierpniu 1920 występował gościnnie w Krak. Tow. Operowym, w 1921 także gościnnie na scenie T. Wielkiego w Poznaniu: 24 VI w partii Scarpii ("Tosca"), a 26 VI w partii tyt. w "Rigoletcie".
Bibl.: Almanach, Lwów 1911 (il.); Korolewicz-Waydowa; Pajączkowski: Teatr lwow.; Kur. warsz. 1906 nr 106, 111; Prz. teatr, i film. 1924 nr 7; Życie Teatru 1924 nr 31-35 s. 243; Afisze, Bibl. Jagiell., IS PAN.
Ikon.: Fot. pryw. i w rolach - MTWarszawa.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
