Autorzy

Ur. 22 lutego 1814, Przysucha (Opoczyńskie). Zm. 3 czerwca 1890, Kraków.

Kompozytor i etnograf, którego zasługi dla polskiej kultury ludowej są jedyne w swoim rodzaju, niewymierne, nieporównywalne nawet w skali światowej.

Otrzymał solidne wykształcenie muzyczne – jako pianista i kompozytor – początkowo w Warszawie u Elsnera i u Ignacego Feliksa Dobrzyńskiego, potem także w Berlinie (1834–36) u Girschnera i Rungenhagena (rok później studiował tam Moniuszko). Po powrocie do Warszawy pracował jako nauczyciel gry na fortepianie, a jednocześnie pisywał drobne utwory, głównie fortepianowe, oparte na tematach ludowych i rytmach ludowych tańców.

Opublikował zbiory swych kujawiaków (Nasze sioła, Kujawiaki w stylu gminnym, Kujawiaki według znanego tematu gminnego), a także Zbiór mazurów i obertasów gminnych, Fantazją op. 1, Grande Marche pour piano, Etiudy dedykowane Chopinowi itd., itd. Zainteresował się również muzyką wokalną, skomponował szereg pieśni i trzy utwory sceniczne: Janek spod Ojcowa (1853; obrazek wiejski w 1 akcie do tekstu Jana Kantego Gregorowicza, wystawiony w Warszawie, Krakowie, Poznaniu i we Lwowie), Wiesław (1860; nie dokończona sielanka w 1 akcie z tekstem Seweryny Duchińskiej-Pruszakowej, opartym na poemacie Kazimierza Brodzińskiego – nie opublikowana drukiem i nie wystawiana), wreszcie – jedyny zachowany do dziś: Król pasterzy ^[1].

Zainteresowania Kolberga wkrótce jednak skoncentrowały się na folklorze – na zbieraniu, spisywaniu melodii ludowych, i na tym polu dokonał pracy gigantycznej. Po 50. roku życia całkowicie zerwał z kompozycją, poświęcił się w pełni pracy folklorysty i etnografa. W roku 1857 wydał Pieśni ludu polskiego, gdzie zestawił różne warianty (z różnych regionów kraju) pieśni z gatunku epickich ballad i dum. Potem, w kolejno publikowanych zbiorach, znacznie rozszerzył zakres swych badań, co znalazło wyraz także i w zmianie tytułu: Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce (w późniejszych latach – ze względu na cenzurę carską – poszczególne tomy zwały się po prostu Obrazami etnograficznymi).

Łącznie zebrał Kolberg ponad 13 tysięcy ludowych pieśni z cenną i bogatą otoczką etnograficzną. Nie wszystko zdążył opublikować za życia; pozostawił ogromną spuściznę, wydawaną sukcesywnie po jego śmierci. W latach 1960-ych zainicjowano zakrojoną na wielką skalę (ponad 80 tomów) pełną edycję jego dzieł i zbiorów.

Źródło: Lucjan Kydryński, Przewodnik operetkowy, PWM, Warszawa 1994.

Bibliografia

• Kolberg Oskar: Dzieła wszystkie, t. 68, Utwory wokalno-instrumentalne, z rękopisów i ze źródeł drukowanych zebrała i opracowała Danuta Idaszak, Poznań 1990. Dostępne online

Król pasterzy (wideo)

Król pasterzy. Opera sielska w jednym akcie. 
Inscenizacja, reżyseria, scenografia, kostiumy: Mateusz Tracz, prem. 3 czerwca 2014. Spektakl przygotowany z okazji Roku Kolberga 2014. Premiera odbyła się w Operze Krakowskiej. Nagranie zrealizowane przez firmę Watra (Maciej Stasiński, Grzegorz Kućmierz) oraz Polskie Radio SA w ramach działań priorytetowych Roku Kolberga. Licencja IMIT.
Źródło: oskarkolberg.pl (tamże reportaż wideo z przygotowań do spektaklu)

Scena w karczmie (wideo)

Opera Scena w karczmie, czyli powrót Janka, 
reż. Artur Romański, prem. 28 października 2014. Spektakl przygotowany z okazji Roku Kolberga 2014, premiera odbyła się w Teatrze Polskim w Poznaniu. Nagranie zrealizowane przez firmę Watra (Maciej Stasiński, Grzegorz Kućmierz) oraz Recart w ramach działań priorytetowych Roku Kolberga. Licencja IMIT.
Źródło: oskarkolberg.pl (tamże reportaż wideo z przygotowań do spektaklu)