Osoby

Beata Artemska, z domu Kelles-Krauze, 2° v Wiśniewska (30 V 1918 Nisko nad Sanem - 18 I 1985 Warszawa), aktorka, śpiewaczka, tancerka, reżyser. Ukończyła gimnazjum humanistyczne oraz szkołę muzyczną (klasa fortepianu Janiny Łosakiewiczowej) w Lublinie. W 1937 rozpoczęła studia w Wyższej Szkole Dziennikarstwa w Warszawie i współpracę z Wieczorem Warszawskim. W 1938 była współzałożycielką kabaretu dziennikarzy "Chór Piór". Równocześnie uczyła się śpiewu u Barbary Kostrzewskiej, potem Heleny Trocewskiej, tańca u Tacjanny Wysockiej(eksternistyczny egzamin aktorski zdała w 1947, muzyczny w 1950). W czasie wojny początkowo pracowała jako siostra w lubelskim szpitalu (1939-40), następnie występowała w warsz. t. Rozmaitości "Jar" i Bohema (1942-43). Po powstaniu wywieziona na Węgry, wróciła w 1945 do Krakowa. Występowała w rewii kina "Wolność" i w lokalach "Cyganeria" i "Casanovą". Jeszcze w tym samym r. została zaangażowana przez Adwentowicza do T. Powszechnego im. Żołnierza Polskiego w Krakowie, a gościnnie w sez. 1945/46 grała w T. Gong w Lodzi i T. Dramatycznym Marynarki Wojennej w Gdyni. Od stycznia 1947 do końca sez. 1947/48 była w zespole T. Komedii Muzycznej w Krakowie. Zagrała wówczas z powodzeniem Anetkę ("Rozkoszna dziewczyna" Benatzky'ego), Wiktorię ("Wiktora i jej huzar" Abrahama), Anitę ("Dziewczyna i kokosy" Tuwima), Zuzannę ("Cnotliwa Zuzanna" Gilberta), Mariettę ("Bajadera" Kalmana). W tym okresie koncertowała w wielu miejscowościach, najdłużej w Łodzi, gdzie też śpiewała gościnnie w T. Komedii Muzycznej "Lutnia" główne partie w "Księżniczce Czardasza" Kalmana (1947), "Pięknej Helenie" Offenbacha (1948), "Córce pani Angot" Lecocque'a (1950), "Orfeuszu w piekle" Offenbacha (1951), a także w Operetce Lubelskiej, m. in. w "Pięknej Helenie" (1949) i "Niespokojnym szczęściu" Milutina (1950). Od 1952 związana była ze scenami warsz., początkowo T. Nowym, także pn. Komedia Muzyczna, od 1954 z Operetką Warszawską (do 1964 i w 1. 1967-77). Na scenie warsz. największym powodzeniem cieszyły się takie jej partie, jak Gabriela w "Życiu paryskim" Offenbacha, Zuzanna w "Cnotliwej Zuzannie" Gilberta, Iduna w "Fajerwerku" Burkharda, Rozalinda w "Zemście nietoperza" Straussa, Nana w "Czarującym Giuliu" Kramera, Pistache w "Can-canie" Portera. Przez wiele lat tworzyła z Mieczysławem Wojnickim "pierwszą parę" tej sceny. Tu zadebiutowała jako reżyser "Cnotliwą Zuzanną" (20 XII 56). Od lutego 1964 do lipca 1966 sprawowała kier. art. Operetki Dolnośląskiej we Wrocławiu, w 1968 prowadziła restaurację "Kuźnia" w Wilanowie. W późniejszych l. stworzyła wiele świetnych postaci charakterystycznych, jak Jewdokia w "Aniucie" (1968), Trońska w "My chcemy tańczyć" Pietrowa (1972). W 1977 na własną prośbę przeszła na emeryturę. W swym repertuarze miała około sześćdziesięciu partii operetkowych. 17 XII 78 z okazji 35-lecia jej pracy scenicznej T. Muzyczny w Lublinie wystawił specjalnie dla niej napisany musical Kierskiego i Chudowolskiej "Diva", w którym zagrała gościnnie Olgę Romanowską. Jako reżyser współpracowała ze scenami muz. Poznania, Gliwic, Krakowa, Wrocławia, Łodzi i Lublina. Jedną z ostatnich jej prac był "Orfeusz w piekle" na scenie Opery Bałtyckiej w Gdańsku (3 III 84). Była autorką wielu adaptacji scenicznych i scenariuszy telewizyjnych dla ośrodków TV we Wrocławiu, Łodzi, Katowicach i Warszawie. Zrealizowała kilkadziesiąt programów, m.in. cykle "Mistrzowie operetki", "Gwiazdy tamtych dni". Gościnnie występowała na scenach muz. ZSRR, Rumunii, Czechosłowacji, Bułgarii, Francji, Anglii, Kanady i USA.

Źródło: Almanach Sceny Polskiej 1984/1985. Tom XXVI. Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe - Warszawa 1989.