Jerzy Boczkowski
BOCZKOWSKI Jerzy Józef Władysław Adam (24 IV 1882 Włocławek - 5 IV 1953 Warszawa), dyr. teatru. Był synem Józefa B. i Marii z Chałupczyńskich. W 1900 ukończył gimn. realne w Warszawie. Następnie rozpoczął studia politechniczne w Warszawie i kontynuował je w Berlinie i Pradze. Po powrocie do kraju, w 1908-17 był redaktorem "Nowej Gazety". W 1909 rozpoczął współpracę z t. Momus jako kompozytor piosenek, których później dostarczał także wielu innym teatrzykom. W 1915 był kierownikiem muz. t. Żywa Mucha. Od 15 1X1917 objął kierownictwo lit.-artyst. t. Miraż, a w 1918 t: Argus. W 1919 założył t. Qui Pro Quo i do 1930 był jego kierownikiem lit. i artyst. oraz współdyrektorem (wraz z S. Majdem). Zebrał tam znakomity zespół aktorów estradowych (A. Dymsza, W. Walter, E. Bodo, K. Krukowski, Z. Pogorzelska, H. Ordonówna) i pozyskał współpracę literatów i kompozytorów (m.in. J. Tuwima, K. Toma, T. Sygietyńskiego). W 1921 kierował także t. Wodewil, w sez. 1926/27 (z S. Majdem) T. Ćwiklińskiej i Fertnera. 27 XII 1925 ożenił się z aktorką Heleną Bruczową. Od października 1931 do stycznia 1932 był (wraz z S. Majdem) współdyrektorem t. Melodram, z którym współpracował L. Schiller. W 1932 na krótki czas wznowił działalność t. Qui Pro Quo, po jego likwidacji kierował w 1933 t. Morskie Oko. Od 5 XI 1937 do 1939 kierował wraz z S. Majdem t. Małe Qui Pro Quo. Podczas II wojny świat. był kier. artyst. jawnego t. Złoty Ul. Skomponował wiele piosenek i utworów muzycznych. Niektóre z nich zdobyły ogromną popularność, np.: "Szumiały mu echa kawiarni", "Na Czerniakowskiej" i "Mam chłopczyka na Kopernika". Był także autorem operetek i wodewilów, m.in.: "Jeszcze jeden" (1916), "Pudełko z zabawkami" (1917), "Na jasnym brzegu" (1919, przy współpracy K. Toma). Od 1936 do 1947 pełnił funkcję prezesa ZAiKS. Zajmował się też pracą dziennikarską, pisywał m.in. recenzje teatralne w "Ilustrowanym Kurierze Codziennym".
Bibl.: Łoza: Czy wiesz I (il.); Dymek z papierosa s. 422-426, 448, 459, 460, 464 (il.); Sempoliński: Wielcy artyści; Biuletyn Informacyjny ZAiKS 1968 nr 15 s. 55-58 (il.); Akt zgonu nr 1451/1953, USC Warszawa-Śródmieście; J. Galewski: Wspomnienia, maszynopis, IS PAN.
Ikon.: Z. Nirnstein: Portrety, karyk., rys. - MTWarszawa; E. Głowacki: Portret, rys., 1917 - MTWarszawa; Jotes (J. Szwajcer): Portret, karyk., rys., repr. Comoedia 1926 nr 22; Z. Nirnstein: Portret, karyk., rys., repr. F. Jarosy: Proszę państwa, Warszawa 1929; J. Zaruba: Portret, rys., repr. J. Jurandot: Dzieje śmiechu, Warszawa 1961.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973