Jadwiga Dębicka
DĘBICKA Jadwiga, zamężna Stermich, także J. Stermich-Dębicka, Hedwig von Debitzka (24 XI 1888 Lwów - 3 XII 1970 Wiedeń), śpiewaczka. Była żoną Piotra Stermich-Valcrocciaty (zob. t. 1). Za granicą występowała pod nazwiskiem Hedwig von Debitzka. Przez kilka lat kształciła głos u sióstr M. i Z. Kozłowskich we Lwowie. Po raz pierwszy wystąpiła 15 IV 1907 na koncercie w Krakowie. Debiutowała 16 V 1908 w lwow. T. Miejskim w partii Micaeli ("Carmen") a nast. w tyt. partii w "Halce". Została zaangażowana do zespołu opery i występowała w T. Miejskim we Lwowie w sez. 1908/09 i 1909/10; brała także udział w letnich występach opery lwow. w Krakowie (1908, 1909, 1910). Śpiewała na scenie lwow. w tym okresie m.in. partię tyt. w "Madame Butterfly" (potem była to jej najsłynniejsza rola), Hannę ('Straszny dwór"), Neddę ("Pajace"), Mimi ("Cyganeria"), Amelię ("Mazepa" A. Munchheimera). We Lwowie poślubiła Piotra Stermicha i wyjechała z nim do Pragi, gdzie był dyrygentem opery i operetki w miejscowym t. niemieckim. W 1910 debiutowała w Pradze. Od 1914 mieszkała w Wiedniu. Śpiewała w Hofoper (sez. 1914/15), nast. w Volksoper (1915-24), gdzie szczególnie podobała się w partii Małgorzaty ("Faust"). Podczas I wojny świat. na koncertach w Wiedniu wykonywała też pieśni kompozytorów polskich. Od 21 VI do 19 VIII 1917 i w sez. 1917/18 śpiewała gościnnie w Krakowie z zespołem Krak. Tow. Operowego. W sez. 1918/19 występowała z mężem w Krakowie i odtąd do 1921 (co roku) dawała tam recitale wokalne. W maju 1920 występowała gościnnie w T. Wielkim w Warszawie; śpiewała partię tyt. w "Madame Butterfly", Gildę ("Rigoletto"), Mimi ("Cyganeria"), Konstancję ("Uprowadzenie z seraju"). Od stycznia 1923, niemal co sezon (do 1934), pojawiała się na scenie opery w Poznaniu a także występowała tam na koncertach filharmonicznych. W 1924 została zaangażowana do berlińskiej Staatsoper i była jej solistką do 1929. Występowała często gościnnie w wielu miastach Europy: w Amsterdamie, Budapeszcie, Barcelonie. Partnerami jej byli najsławniejsi śpiewacy: B. Gigli, U. Urbano, J. Kiepura, J. Mann. Śpiewała m.in. partię Konstancji ("Uprowadzenie z seraju") na Festiwalu Mozartowskim w Bazylei (1928), Zofii ("Kawaler srebrnej róży") w Berlinie. Nagrywała płyty w najsłynniejszych firmach, brała udział w promocyjnych koncertach muzyki pol. w Kopenhadze (1927, 1928), Berlinie (1929), Sztokholmie (1930). Odwiedzała Polskę; występowała na koncertach i w przedstawieniach operowych w Krakowie (1924, 1927-31, 1932, 1933) i Lwowie (1923, 1929, 1931), ponownie w Warszawie (1936, w ramach swego tournee po Europie). Potem zamieszkała w Rzymie. Uczyła tam śpiewu i niekiedy występowała na koncertach. W 1940 przyjechała do Warszawy odwiedzić chorą matkę, potem wróciła do Włoch. W 1950 objęła stanowisko prof. śpiewu w wiedeńskiej Akademii Muzycznej. Miała znakomicie wyszkolony w technice koloraturowej głos, o ładnym, lirycznym brzmieniu i b. dobre warunki zewnętrzne. W repertuarze operowym śpiewała kilka zaledwie, lecz świetnie opracowanych aktorsko i muz., partii. Cieszyła się sławą jednej z najlepszych pol. śpiewaczek koloraturowych okresu dwudziestolecia międzywojennego.
Bibl.: Almanach, Lwów 1911 (il.); EM; Kaczyński: Dzieje "Halki"; Kański: Mistrzowie (il.); Kraków muz. 1918-39; K.J, Kutsch, L. Riemens: A Concise Biographical Dictionary of Singers, Filadelfia 1969; Reiss: Almanach muz. Krakowa; H. Seeger: Opern Lexicon, Berlin 1978; SMP (tu błędna data i miejsce śmierci); Świtała; W. Wermińska: Na obu półkulach, Warszawa 1978 s. 169-170; Dz. Lud. 1923 nr 144, 235, 241; Ekran i Scena 1923 nr 8-9, 18-19; Kur. Warsz. 1920 nr 136, 139, 149; Muzyka 1924 nr 1, 1925 nr 2, 4-5, 11-12, 1926 nr 10, 1927 nr 1, 2, 1928 nr 1, 4-5, 6, 1929 nr 2, 3, 4, 1930 nr 6; Prz. Teatr. i Kinematogr. 1922 nr 22; Ruch Muz. 1966 nr 12, 1970 nr 10; Afisze, Bibl. Jagiell., IS PAN.
Ikon.: Fot. - Arch. Dok. Mech., IS PAN, MTWarszawa. Nagrania: Arie - Red. Muz. PR, Pol. Nagrania.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
