Julia Cedzyńska
CEDZYŃSKA, Cedzińska, Julia, także J. Pilch-Cedzyńska, J. Pilch-Barańska (20 III 1882 Kraków - po 1950), aktorka, śpiewaczka. Wychowywała się i uczyła w Krakowie. W pierwszej poł. 1902 zaczęta występować w krak. T. Ludowym pod dyr. S. Knake-Zawadzkiego. Pozostała na tej scenie w okresie letnim t.r. i powróciła tu latem 1903; grała m.in. Pinderską ("Królowa przedmieścia"), Timi ("Za oceanem"), Antosię ("Popychadło"). Według podanych przez nią informacji od 1902 występowała też na scenie T. Miejskiego w Krakowie, ale afisze tego nie potwierdzają, więc być może tylko tam statystowała. W sez. 1905/06 występowała w Lublinie pod dyr. W. Dolskiego i Cz. Wiśniewskiego (grała Ruczkowską - "Żołnierz królowej Madagaskaru"), później w zespole J. Myszkowskiego; od czerwca 1908 w Lublinie pod dyr. T. Pola, w sez. 1908/09 w Płocku u H. Czarneckiego oraz w innych zespołach prowincjonalnych. Od ok. 1914 występowała w objazdowych zespołach operetkowych złożonych z aktorów krak.; w 1. późniejszych w zespole H. Czarneckiego, m.in. latem 1917 w Kielcach, jesienią 1918 w Radomiu, latem i jesienią 1919 we Włocławku i Ciechocinku, w sez. 1919/20 w Sosnowcu, gdzie śpiewała m.in. Petronelę ("Student żebrak"). Od listopada 1920 do czerwca 1921 występowała w działającym na terenach plebiscytowych zespole Górnośląskiego T. Narodowego pod dyr. H. Cepnika i grała m.in. Dyndalską ("Damy i huzary"). W listopadzie i grudniu 1921 była w zespole T. Rozmaitości (było to zrzeszenie aktorskie) w Kaliszu, w drugiej poł. sez. 1921/22 w T. Miejskim w Sosnowcu, w 1922-23 w objazdowym zespole operetkowym z Krakowa pod dyr. T. Pilarskiego i z nim m.in. w Przemyślu, Stanisławowie, Białymstoku (1922) i Kielcach (1923), w 1923 w zespole Operetki Krakowskiej (także T. Nowości) pod dyr. T. Pilarskiego, m.in. w Toruniu, Grudziądzu, Kaliszu, Tarnowie. W 1923-24 występowała w T. Nowym w Poznaniu, 1924-27 w Sosnowcu. Od 1930 do końca sez. 1933/34 należała do zespołu T. Miejskiego w Toruniu; grała tu w komediach, farsach i operetkach, m.in. takie role, jak: Aurelia ("Czekoladowy żołnierz"), Mirabella ("Baron cygański"), Rozalia ("Pani X"), Mazaubran ("Florette i Patapon"), Klotylda ("Mąż z grzeczności"), Michasiowa ("Panna Maliczewska"). W sierpniu 1934 występowała z zespołem artystów operetki pozn., m.in. w Płocku. Następnie do 1937 występowała dorywczo w Krakowie, później pracę na scenie przerwała jej choroba i II wojna światowa. Po wojnie, w sez. 1946/47 występowała w T. Ziemi Opolskiej w Opolu, gdzie grała m.in. Marię Łanową ("Dom kobiet"), Janinę ("Cień"), Babcię ("Spadkobierca"). W 1947-50 przebywała w Schronisku Aktorów w Kopańcu na Dolnym Śląsku. Później mieszkała w Krakowie.
Bibl.: Kaszyński: Teatralia; Konarska-Pabiniak: Repertuar; Kwaskowski; Mykita-Glensk; Olszewski: Śląska kronika; Żywot: Dwadzieścia sezonów; Gaz. Kuj. 1919 nr 52; Głos. Płoc. 1908 nr 88; Głos Radom. 1918 nr 227; Kur. Warsz. 1920 nr 331; Afisze i programy, IS PAN; Akta, ZASP; Wosiek: Teatry lud.; Wosiek: Teatry objazdowe.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
