Janina Smotrycka
SMOTRYCKA Janina, z Przesmyckich, 2° v.Gruszczyńska (6 II 1884 - 13 X 1960 Izdebno), śpiewaczka. Była żoną - Stanisława Gruszczyńskiego. Uczyła się u R. Rapackiej-Boguckiej. Debiutowała w warsz. T. Nowości 1 XI 1911 w partii tyt. w operetce "Piękna Rizetta" pod nazwiskiem Smotrycka (była żoną dziennikarza Jana S.). Została zaangażowana do zespołu operetki WTR i występowała głównie na scenie T. Nowości do 1920, początkowo w mniejszych rolach, dopiero podczas I wojny świat. zaczęto powierzać jej partie pierwszoplanowe. 19 I 1919 w Warszawie wyszła za śpiewaka Stanisława Gruszczyńskiego, ale nadal używała nazwiska Smotrycka. Wg J. Czempińskiego miała "głos dźwięczny i miły" i wyróżniała się urodą. Występowała w takich partiach jak Mimoza ("Gejsza"), Emilia ("Polska krew"), Książę Golicyn ("Zemsta nietoperza"), Germana ("Dzwony kornewilskie"), Hilda ("Baron Kimmel").
Bibl.: Czempiński: Teatry w Warszawie s. 159 (il.); Sempoliński: Wielcy artyści (il.); Stolica 1960 nr 45; Dokumenty osobiste w posiadaniu rodziny; Programy, IS PAN.
Ikon.: W. Dyzmański: Portret - MTWarszawa; B. Nawrocki Portret, olej, ok. 1909 - zb. M. Przesmyckiej Milanówek; Fot. pryw. i w rolach - IS PAN, MTWarszawa, zb. M. Przesmyckiej Milanówek.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
