Helena Rej-Ściwiarska
REJ-ŚCIWIARSKA, Rey-Ściwiarska, Helena Zofia, właśc. H. Ściwiarska, zamężna Rozenberg (251 1908 Warszawa - 13 X 1976 Łódź), aktorka. Była córką ślusarza Wawrzyńca Ściwiarskiego i robotnicy Marianny z Sadowskich, siostrą Janusza Ściwiarskiego (zob. t. 1), żoną -> Edwarda Rozenberga (Reja). W 1927 ukończyła gimn. i we wrześniu t.r. zaczęła występować jako wodewilistka w prowadzonym przez brata warsz. t. rewiowym Momus. Uczyła się śpiewu i aktorstwa u M. Wereszczyńskiej i T. Sęp-Orłowskiego. Była czł. POLZAWID-u. W 1929 wyszła za autora i aktora rewiowego E. Rozenberga (pseud. Rej). Do 1939 grała w Warszawie i na prowincji, w t. rewiowych prowadzonych przez brata lub męża. W czasie okupacji niem. występowała pod nazwiskiem Ściwiarska w warsz. t. jawnych: Figaro, Stara Mewa, Kometa. Po wojnie znalazła się w Łodzi, gdzie pocz. pracowała jako kierowniczka punktu repatriacyjnego i stołówki w Najwyższym Sądzie Wojskowym. Grała w rewiach i bajkach w T. Robotniczym kierowanym przez męża, występowała w objazdowym T. Aktualności kierowanym przez brata. W 1950 współpracowała z ARTOS-em, występowała jako recytatorka. W 1951-53 była aktorką w łódz. Woj. Ludowym T. Objazdowym; grała m.in. Matkę ("Wczoraj i przedwczoraj"), Ciotkę ("Wodewil warszawski"). Odeszła z tego zespołu po przekształceniu go w T. Ziemi Łódzkiej. Od 1954 pracowała w t. objazdowym Mała Estrada przy PPIE w Łodzi; grała m.in. Martę ("Nikt mnie nie zna"), Natalię ("Oświadczyny"), Klucznicę Józefową ("Stary kawaler"). W 1958 zdała eksternistyczny egzamin aktorski. W sez. 1960/61 grała w zespole łódz. PPIE w Kielcach, a w 1962-68 brała udział w spektaklach organizowanych przez Estradę łódzką. W 1968 przeszła na emeryturę.
Bibl.: Almanach 1976/77; Kaszyński: Teatr łódz.; Tyg. Powsz. 1976 nr 51; Życie Warsz. 1976 nr 247; Akta (tu fot.), ZASP.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
