Olga Olgina
OLGINA Olga, właśc. O. Józefowicz, 1° v. Maywalt, 2° v. Mackiewicz, pseud. Irena Larar, Larrar, także O. Łazarska, Łuzarska (24 VI 1904 Jarosław nad Wołgą - 30 I 1979 Łódź), śpiewaczka. Była córką Feliksa Józefowicza, urzędnika, i Olgi Józefowiczowej, pseud. Olghina (zob. t. 1), żoną Mieczysława Maywalta, prawnika (ślub w 1925), potem Zygmunta Mackiewicza, rotmistrza ułanów (ślub 30 XII 1936). Ukończyła w Piotrogrodzie Gimn. św. Anny i studia w klasie fortepianu w konserwatorium (dyplom wystawiony 22 VI 1920). Głos kształciła pod kier. matki. Występowała jako pianistka w Wilnie. Debiutowała tam 1 XII 1922 (pod pseud. Irena Larar, Larrar) w partii Violetty ("Traviata"). Prawdopodobnie ona, pod nazwiskiem Łazarska, Łuzarska (Olga Józefowiczówna z Wilna), była aspirantką ZASP-u w 1923. Do kwietnia 1924 (lub dłużej), nie należąc do zespołu t. wil., śpiewała (nadal pod pseud. Larar) pierwszoplanowe role sopranowe, m.in. Małgorzatę ("Faust"), Rozynę ("Cyrulik sewilski"), Oskara ("Bal maskowy"), Olimpię ("Opowieści Hoffmanna"), a także partie operetkowe, np. tyt. W "Japonce". Miała "wdzięk w tańcach, subtelność gry mimicznej obok ładnego głosu, muzykalności i zdolności aktorskiej" pisał M. Józefowicz. W 1925 i 1926 występowała w Jugosławii (Belgrad, Zagrzeb, Lubiana, Osijek) w głównych partiach sopranowych. Przyjęła po matce pseud. Olgina, którego używała do końca życia. W sez. 1926/27 śpiewała gościnnie w operze w Katowicach. W marcu 1927 debiutowała w warsz. T. Wielkim (tyt. partia w "Traviacie") i w sez. 1927/28-1932/33 była solistką opery warszawskiej. Obok występów scen. dawała recitale pieśni, np. w Krakowie (1926), Wiedniu (1927), w krajach nadbałtyckich (1928), Wilnie i Londynie (1929) oraz w radiu. W 1928-29 wytwórnia płyt Decca-Record w Londynie dokonała nagrań jej głosu. Śpiewała też gościnnie na scenach operowych Lwowa (1929, 1932), Katowic (sez. 1930/31), Krakowa (1931), Poznania (1933) - tu też w T. Wielkim występowała stale w sez. 1933/34 i 1934/35. Od powtórnego zamążpójścia do wybuchu II wojny świat. sporadycznie występowała na scenach operowych i estradach oraz w radiu; koncertowała w Londynie i Glasgow. Podczas wojny mieszkała w Wilnie; jesienią 1939 występowała w operetkach w T. Lutnia; nast. zajęła się pracą pedag., w 1940-42 i 1944-45 uczyła śpiewu w wil. konserwatorium; w 1942-44 utrzymywała się z pryw. lekcji i sprzedaży rzeczy osobistych. Od października 1944 była na liście zespołu Wil. T. Komedii Muzycznej (pod nazwiskiem Mackiewiczowa), ale nie wiadomo, czy występowała. Repatriowana do Polski zamieszkała w Łodzi, gdzie 15 V 1945 podjęła pracę pedag. w Ludowym Instytucie Muz., a od 1947 w PWSM, w której w 1959-72 była dziekanem Wydz. Wokalno-Aktorskiego, a od 1973 kierowała Katedrą Wokalistyki. Równocześnie w 1945-65 uczyła śpiewu solowego w średniej szkole muz. w Łodzi i w 1954-68 w PWSM w Warszawie. Była jurorem wielu konkursów śpiewaczych, m.in. w 1963 w Tuluzie. Przeszła na emeryturę 1 X 1977. Obchodziła jubileusz pięćdziesięciu pięciu lat pracy artyst. i pedag. w T. Wielkim w Łodzi 29 XII 1977.
Jej koncert w Krakowie w 1926 Z. Jachimecki ocenił jako "rewelacyjny popis techniki koloraturowej, muzykalności, inteligencji i pięknego głosu". Po debiucie warsz. w 1927 L. Binental odnotował "pierwszorzędny talent wokalny, głęboką muzykalność, wysokie przygotowanie techniczne, swobodną, szlachetną grę sceniczną", a M. Gliński "nieprzeciętne uzdolnienia w kierunku operowym". Do najlepszych jej partii należały: tyt. w "Traviacie" i "Lakme", Panna Ewa ("Hrabina"), Fiordiligi ("Cosi fan tutte"), Norma ("Don Pasquale"), Elwira ("Don Juan"), Gilda ("Rigoletto"), Małgorzata ("Faust"), Leila ("Poławiacze pereł"), Oscar i Amelia ("Bal maskowy"); śpiewała też z powodzeniem role operetkowe, np. Księżniczka Elżbieta ("Piękny jest świat"), Gabriela ("Wiedeńska krew"), Rozalinda ("Zemsta nietoperza"). Była autorytetem w dziedzinie wokalistyki i wybitnym pedagogiem. Wśród jej uczennic były: Z. Rudnicka, T. Wojtaszek-Kubiak i T. Żylis-Gara, która tak scharakteryzowała pedag. sukcesy O.: "Hartowała zawziętość i fanatyzm wobec sztuki, przekazywała wiedzę i doświadczenie", "rozbudziła wrażliwość - a zarazem odporność".
Bibl.: Almanach 1978/79; Filier: Operetka; Łoza: Czy wiesz (il.); Sempoliński: Druga połowa; Sobański: T. Pol. na Śląsku; Świtała; Kur. Warsz. 1927 nr 82, 83 (L. Binental), 1928 nr 55; Muzyka 1927 nr 3 (Z. Jachimecki), 5 (M. Gliński); Pam. Teatr. 1963 z. l-4 s. 231; Ruch Muz. 1979 nr 7 (il.); Scena Pol. 1923 z. 4-6, 7-12; Słowo 19221 100, 101, 106, 1923 nr 37, 97, 150 (M. Józefowicz), 1921 nr 23, 54; Śpiewak 1929 nr 4; Życie Warsz. 1979 nr 26, 28, 31, 1981 nr 2 (T. Żylis-Gara); Afisze, programy (mil program jubileuszu O., Łódź 1977; il), IS PAN; AM SPAM; Akta, Akademia Muz. Łódź. Ikon.: Fot. - Arch. Dok. Mech., IS PAN, MTWarszawa.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
