Osoby

HABROWSKA Maria Janina, ze Szczepkowskich, primo voto Karwowska, secundo voto Andaszek (24 listopada 1900 Warszawa – 7 marca 1982 Łódź),

aktorka. 

Była córką Jana Szczepkowskiego i Marii z Rydeckich; jej pierwszym mężem był Zygmunt Karwowski, drugim Zenon Andaszek. W 1920 ukończyła Gimnazjum Filologiczne Z. Matyskowej w Warszawie i zaczęła pracę w biurze; wkrótce wyjechała do Wilna. 

Około 1922 zaangażowała się do teatru w Wilnie, w 1922 Związek Artystów Scen Polskich udzielił jej pozwolenia na używanie pseudonimu Habrowska i odtąd występowała pod tym nazwiskiem. Zapewne to ona w 1923 w wileńskim Teatrze Polskim grała Pacholę (Dziady), a jak sama napisała, w zastępstwie wystąpiła też w roli Skierki (Balladyna) i Heleny (Ładna historia). W sezonie 1923/24 angażowano ją do niewielkich ról w Teatrze Polskim i Małym w Warszawie, grała np. Roznosicielkę (Cyrano de Bergerac), Służącą (Knock, czyli Triumf medycyny). W sezonie 1924/25 wstąpiła na Wydział Filozoficzno-Humanistyczny Uniwersytetu Warszawskiego, ale na wykłady nie uczęszczała i wkrótce ze studiów zrezygnowała. Według własnej relacji, w tym czasie uczyła się aktorstwa na Oddziale Dramatycznym przy Konserwatorium Muzycznym w Warszawie. 

W sierpniu 1925 występowała w warszawskim Teatrze Małym w roli Katarzyny (Panna służąca), w sezonie 1925/26 z zespołem Karola Wojciechowskiego w Teatrze Miejskim w Płocku i, jak sama podała, grała m.in. Smugoniową (Uciekła mi przepióreczka), tytułową Barbarę Radziwiłłównę, Wandę (Grube ryby), Bertę (Świerszcz za kominem), z teatrem płockim występowała w Kaliszu. Do Płocka wróciła w sierpniu 1926 z zespołem M. Denhoff-Gołogowskiego, a w październiku tego roku grała tu z zespołem Karola Adwentowicza. Później występowała prawdopodobnie w innych zespołach objazdowych na prowincji. Po wyjściu za mąż, za Zygmunta Karwowskiego, pracowała w biurze i tylko w sezonach letnich brała udział w objazdach zespołów teatralnych oraz reżyserowała w teatrach amatorskich w Warszawie. Brała też udział w pracach Instytutu Reduty. 

Lata II wojny światowej i okupacji niemieckiej przeżyła w Warszawie; pracowała jako urzędniczka w ZUS-ie. Po upadku powstania warszawskiego wywieziona z miasta, po kilkumiesięcznej tułaczce znalazła się w Skierniewicach. Zorganizowała tu (w 1945) amatorski teatr i do lipca tego roku występowała z nim w objazdach, później też współpracowała z teatrami amatorskimi. 

W 1952 przez Komisję Kwalifikacyjną Instruktorów Amatorskiego Ruchu Artystycznego w Warszawie została mianowana instruktorem teatrów amatorskich I kategorii. W 1957 angażowano ją do niewielkich ról w Teatrze Ziemi Łódzkiej, starała się o etat, ale go nie otrzymała i zaczęła pracować jako urzędniczka. Czasem współpracowała z Polskim Radiem i TV; przygotowała np. słuchowisko według adaptowanej przez siebie noweli Marcela Aymé Krok przez ścianę, a na początku lat 70. starała się o jego realizację telewizyjną. 

Bibliografia

Almanach 1981/82; Kaszyński: Teatralia; Konarska-Pabiniak: Repertuar (błędnie jako Habowska); Lorentowicz: T. Polski; Wieniec jubileuszowy Rychłowskiego; Kal. T. Pol. 1967/68 nr 21 (E. Szwankowski); Scena Pol. 1922 z. 11–12 s. 72, 1924 z. 3 s. 278, z. 4 s. 360, 1925 z. 1 s. 97, 1925 z. 4 s. 342; Akt zgonu, Arch. USC Łódź; Akta, Arch. Uniw. Warsz. (fot.), ZASP (fot.); Arkusz kwalifikacyjny M. Habrowskiej, ITWarszawa; Programy, IS PAN, MTWarszawa.

Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.

Biogram w Almanachu Sceny Polskiej

Maria Habrowska-Karwowska (24 XI 1906 Warszawa - 7 III 1982 Łódź), aktorka. Studiowała filozofię na UW, równocześnie przygotowywała się do zawodu aktorskiego w Oddziale Dramatycznym przy Konserwatorium Warsz. Wg własnej relacji w następnych l. związana była z Instytutem Reduty, następnie występowała w t. wileńskim. W l. 1925-27 w T. Miejskim w Płocku. Z zespołem płockim wyjeżdżała na gościnne występy, m.in. do Kalisza (1926), ponadto grała w T. Polskim i Małym w Warszawie. Po II wojnie świat, zorganizowała półzawodowy t. w Skierniewicach, z którym występowała także w objazdach. Później prowadziła t. świetlicowe na terenie Łodzi (w 1952 uzyskała kwalifikacje instruktora t. amatorskich I kategorii). W 1957 współpracowała z T. Ziemi Łódzkiej, ponadto z radiem i telewizją (np. opracowała widowisko "Krok przez ścianę" wg noweli Aymé). Źródło: Almanach Sceny Polskiej 1981/1982