Aleksander Sobiszewski
SOBISZEWSKI Aleksander (1883 Warszawa - 23 IX 1964 Warszawa), tancerz, baletmistrz. Był bratem tancerza Ryszarda S. Ok. 1892 rozpoczął naukę tańca w warsz. szkole baletowej. 24 V 1894 jako uczeń występował w pierwszej parze gawota w szkolnym przedstawieniu "Zabawa dziecięca" na scenie T. Wielkiego. W 1895 tańczył w mazurku dziecięcym w "Panu Twardowskim". Studiował też grę na skrzypcach u S. Barcewicza w Instytucie Muzycznym. Ok. 1900 został zaangażowany do zespołu baletu WTR. 25 VI 1905 wystąpił pierwszy raz jako solista tańcząc walca pas de deux w "Panu Twardowskim". W grudniu 1912 i styczniu 1913 występował z Marią Lucas w Berlinie. Przed wybuchem I wojny świat, został zaangażowany do zespołu A. Pawiowej i występował z nim m.in. w Berlinie i Paryżu. W Warszawie tańczył takie partie, jak np. Zygfryd ("Jezioro łabędzie"), Karol ("Lizetta"), Stańczyk ("Pan Twardowski"), Trefniś ("Bajka"), Faworyt ("Szeherezada"), Kuba ("Karczma"). Od 1914 był też choreografem; opracował oprócz tańców do kilkudziesięciu operetek także balety: "Druga rapsodia" Liszta (1914) i "Les petits riens" (1917). W 1917-18 był dyr. baletu warsz. T. Wielkiego. W 1926 w Wiedniu opracował tańce do premiery "Halki". W 1928 tańczył z powodzeniem w Paryżu na Festiwalu Sztuki Polskiej. Prowadził też działalność pedag. w warsz. szkole baletowej (był jej dyr. od 1934) oraz we własnej, znanej szkole tańca towarzyskiego prowadzonej wspólnie z braćmi Edwardem i Ryszardem. Jego uczennicami były m.in. Pola Negri i Lya Mara. Był założycielem i prezesem Związku Artystów Baletu i Nauczycieli Tańca oraz jednym z twórców i zasłużonych działaczy ZASP. Po II wojnie świat. S. współpracował jako pedagog z zespołem Mazowsze oraz prowadził nadal szkolę tańca towarzyskiego w Warszawie. 25 X 1948 obchodził na scenie T. Polskiego jubileusz pięćdziesięciolecia pracy. Bibl.: Almanach 1964/65; Korolewicz-Waydowa; Express wiecz. 1948 nr 292, 1964 nr 231; Kur. teatr. 1901 nr 27; Życie Warsz. 1964 nr 241; Afisze i programy, MTWarszawa. Ikon.: Fot. pryw. i w rolach - IS PAN, MTWarszawa. Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
