Osoby

PATKOWSKI Zygmunt (24 IV 1907 Lwów - 22 XI 1977 Wrocław), tancerz, choreograf, kierow­nik baletu. Był synem Karola P., farmaceuty, i Heleny z Nohrów, mężem -> Kazimiery Patkowskiej. Ukończył gimn. realne we Lwowie. Od 1919 był uczniem szkoły baletowej przy operze lwow. i występował na scenach T. Miejskich jako tancerz (np. w operetce "Mikado" 1924), a nast. solista baletu. Wykonywał wiele tańców solowych w ope­retkach, operach i baletach, m.in. występował jako solista (obraz baletowy "Ćwieczenia baletu"). Od 1929 pracował samodzielnie w kraju i za granicą. W sez. 1929/30 występował w T. Miejskim w Lublinie, tam też przygotował jako choreograf pierwszą swą prem. - "Księżniczkę czardasza". Wiosną 1930 współpracował z warsz. T. Ateneum, jesienią 1931 z zespołem pn. Rewia Warszawska tańczył w Ra­domiu i Białymstoku, jesienią 1932 w duecie z Kazimierą P. w warsz. t. Hollywood. Do 1938 występował wraz z żoną w Belgii, Holandii, Francji, Niemczech, Bułgarii, Rumunii i na Węgrzech. W 1938 wrócił do kraju, w sez. 1938/39 był solistą w warsz. T. Wielkim, tańczył w prem. "Harnasiów" (1 X 1938). W 1939-41 ponownie we Lwowie, jako tancerz w ukr. Akademickim T. Opery i Baletu, i jako choreograf w pol. T. Miniatur. Od jesieni 1941 przebywał w Warszawie, pracował jako kelner. W 1944 zorganizował wraz z żoną w Józefowie pod Warszawą t. Miniatur, z którym występował w 1944-45 w Lublinie, a nast. w Łodzi; w 1946 prowadził w Łodzi zespół artyst. przy Urzędzie Informacji i Propagandy. Od sez. 1946/47 związał się z Wrocławiem, gdzie współorganizował i szkolił zespół baletowy przy Operze; był jego solistą (choć występował rzadko) i choreografem do końca sez. 1957/58, a w 1946-49 i 1951-54 kierownikiem. Współpracował też jako choreograf z wrocł. t. dram.: w 1946-49 z T. Dolnośląskim, 1953-57 z T. Mło­dego Widza. W 1955 brał udział w organizowaniu Operetki Dolnośląskiej; rozpoczął też, trwającą do 1958 i w 1960-63, współpracę z T. Ziemi Opolskiej. Od sez. 1958/59 do końca 1960 był kier. baletu, solistą i choreografem w Operze im. Moniuszki w Poznaniu; nast. wrócił do Wrocławia, gdzie w sez. 1966/67-1970/71 był kier. baletu Operetki Dolno­śląskiej. Współpracował jako choreograf z wrocł. Operą i T. Rozmaitości (1962-64), Operą Śląską w Bytomiu (1962) i T. Muzycznym w Szczecinie (1959). Jako kier. baletu lansował raczej repertuar trady­cyjny i pełnospektaklowy, wystawił też kilka liczą­cych się praprem.; choreografia P. była wg T. Wy­sockiej "zawsze prosta, estetyczna, pozbawiona zbęd­nych efektów". W Operze wrocł. opracował ok. czterdziestu prem., m.in.: "Z krakowiakiem do Wroc­ławia", "Szeherezada", "Paw i dziewczyna" (praprem. 2 VII 1949), "Bunt żaków" (praprem. 14 VII 1951), "Czerwony mak" (prem. pol. 25 IV 1952), "Na kwa­terunku", "Pan Twardowski", "Fontanna Bachczysaraju" (1954, 1961), "Rajmonda" (prem. pol. 17 XII 1955), "Don Kichot" L. Minkusa, "Kniaź Igor"; w Poznaniu opracował m.in. "Fontannę Bachczysaraju", w Operze Śląskiej "Pawia i dziewczynę".
Bibl.: Almanach 1977/78; Almanach lwowski .Ateneum", Lwów 1928; Jankowski, Misiorny; Mamontowicz-Łojek: Terpsychora; Świtała; Turska: Almanach (il.); Turska: Prze­wodnik; Wysocka: Dzieje; Kur. Warsz. 1932 nr 264; Pam. Teatr. 1963 z. l-4 s. 254; Afisze, programy, IS PAN, MTWarszawa; Archiwum T. Śląskiego Katowice; Akta, Opera Wrocław; Akta (tu fot.) i kartoteki, ZASP; Wosiek: Teatry objazdowe.
Ikon.: Fot. - Arch. Dok. Mech.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994