Jerzy Orłowski
ORŁOWSKI Jerzy, właśc. J. Wojciech Kobza, także J. Kobza-Orłowski (24 III 1924 Warszawa - 6 X 1974 Warszawa), śpiewak. Był synem Jana Kobzy, tramwajarza warsz., i Leokadii z Klimków, mężem: Heleny z Lewandowskich, potem śpiewaczki Jadwigi Dzikówny, nast. Wiesławy z Twardowskich. Przed II wojną świat., ukończył w Warszawie szkołę powszechną i dwie klasy gimn.; naukę kontynuował na tajnych kompletach i w 1944 uzyskał maturę lic. przyrodniczego. Od 1941 uczył się także w tajnym konserwatorium w klasie śpiewu M. Sankowskiej, a potem u W. Potemskiego. Od 1942 był żołnierzem AK. W 1943 był więziony przez cztery miesiące na Pawiaku. Walczył w oddziałach partyzanckich w rejonie Wyszkowa oraz w powstaniu warszawskim. Dwukrotnie ranny, został wywieziony do obozu jenieckiego w Bremenwerde w Niemczech, potem w Market Pangau w Austrii. W maju 1945 przekroczył granicę szwajcarską i przebywał w Saint-Blaise i Cudrefin. Koncertował w ośrodkach polonijnych Berna, Neuchatel i Lozanny. We wrześniu 1945 wrócił do Polski. W Warszawie uczył się śpiewu u E. Mossakowskiego. Od lutego 1946 do końca 1948 pracował jako sekretarz w agencji prasowej, studiując jednocześnie nauki polityczne. Występował w tym czasie na koncertach estradowych, np. w 1947 odbył tournee po uzdrowiskach Dolnego Śląska i Pomorza. W sez. 1948/49 występował w Ludowym T. Muzycznym w Warszawie, 1949/50 w T. Muzycznym Lutnia w Łodzi. W dalszym ciągu kształcił głos u O. Olginy. Występował wtedy m.in. w rolach: Adama ("Ptasznik z Tyrolu"), Zygmunta i Stefana ("Królowa przedmieścia"), Ange Pitou ("Córka pani Angot"), odnosząc pierwsze sukcesy sceniczne. W 1950 podjął w Warszawie naukę w średniej szkole muz. (klasa śpiewu A. Dobosza) i pracę w ARTOS-ie, brał udział w koncertach objazdowych na terenie całego kraju. W październiku 1953 został laureatem II Ogólnopol. Konkursu Śpiewaczego w Warszawie, a w maju t.r. otrzymał wyróżnienie na Międzynarodowym Konkursie Śpiewaczym Praska Wiosna w Pradze. W 1954 podjął studia w warsz. PWSM w klasie A. Sari i w 1957 uzyskał dyplom tej uczelni. W przedstawieniu inaugurującym działalność Opery Objazdowej z siedzibą w Warszawie zaśpiewał 28 IV 1953 tyt. partię w "Janku"; zyskał wtedy uznanie krytyki. W lutym 1954 został solistą Opery w Warszawie. Od 1957 używał nazwiska Orłowski. Śpiewał z powodzeniem partie: Jontka ("Halka"), Hrabiego Riccarda ("Czterech gburów"), Vaudemonta ("Jolanta"), Czaplińskiego ("Dama pikowa"), Pinkertona ("Madame Butterfly"), Don Octavia ("Don Juan"), Stefana ("Straszny dwór"), Obłąkanego ("Borys Godunow"), Kazimierza ("Hrabina"). Wielokrotnie wykonywał tyt. partię w "Lohengrinie". Pod koniec l. pięćdziesiątych był jednym z czołowych tenorów warsz. sceny operowej. W sez. 1961/62 przeszedł do zespołu Opery Objazdowej. Od sez. 1962/63 do końca życia był w zespole T. Wielkiego w Łodzi; śpiewał tam partie: Radamesa ("Aida"), Cavaradossiego ("Tosca"), Abesałoma ("Legenda gruzińska"). Śpiewał gościnnie w innych miastach, m.in. w Poznaniu Pinkertona ("Madame Butterfly", 1960) i Hermana ("Dama pikowa", 1969), w Gdańsku (1962, 1966), Bytomiu (1962, 1968), Bydgoszczy (1968), w T. Wielkim w Warszawie (1968). W sez. 1969/70 odbył tournee po Związku Radzieckim (Mińsk, Kazań, Taszkient, Odessa, Tbilisi, Leningrad). Miał dobre warunki scen., głos silny, o ładnej, pełnej blasku barwie, ale szybko niszczony przez postępującą chorobę.
Bibl.: Almanach 1974/75; Gołobów, Kondracki (il.); Świtała; Kur. Pol. 1949 nr 304; Tyg. Powsz. 1975 nr 2; Programy, IS PAN; Akta (tu fot.), ZASP.
Ikon.: J. Żebrowski: Portret, karyk., rys., repr. Express Wiecz. 1958 nr 17; Fot. - IS PAN.
Film.: Materiały - Archiwum TVWarszawa.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
