Eugeniusz Mossakowski
MOSSAKOWSKI Eugeniusz Jastrzębiec (1 VI 1885 Warszawa - 13 V 1958 Warszawa), śpiewak. Ukończył cztery klasy gimnazjum. Trudne warunki materialne zmusiły go do podjęcia pracy farbiarza w zakładach Scheiblera w Łodzi. Po kilku latach wrócił do Warszawy, gdzie został urzędnikiem. W 1915 rozpoczął naukę śpiewu pod kier. W. Brzezińskiego. Wkrótce zaczął występować na scenach kabaretowych, m.in. w 1918 w t. Argus. 26 V 1921 debiutował w T. Wielkim w Warszawie śpiewając partię Sylwia ("Pajace"). Początkowo otrzymywał partie drugoplanowe, ale w krótkim czasie, mimo silnej konkurencji, osiągnął wybitną pozycję w warsz. zespole operowym. Obdarzony wg J. Macierakowskiego "wspaniałym, potężnie brzmiącym i niezwykle silnym głosem", śpiewał partie barytonowe, jak np. Janusz ("Halka"), Escamillo ("Carmen"), Amonatro ("Aida"), Hrabia Luna ("Trubadur"), Renato ("Bal maskowy"), Amfortas ("Parsifal"), Scarpia ("Tosca"), Jochanaan ("Salome"), partie tyt. w "Rigoletcie", "Królu Rogerze", "Demonie", "Eugeniuszu Onieginie". Wg A. Wieniawskiego był to "jeden z najwspanialszych Rigolettów, jakich słuchano kiedykolwiek w Warszawie". Występował także w innych miastach pol.: w Krakowie (1925, 1934, 1935, 1936, 1937, 1938, 1939), we Lwowie (1932, 1935, 1936, 1939), w Katowicach (1927/28, 1931/32). W 1927 i 1929 wyjeżdżał na występy do Berlina. Śpiewał też czasami w t. rewiowych w Warszawie, np. w t. Alhambra (1933) i w Wielkiej Rewii (1938). W marcu 1944 wystąpił w "Cyruliku sewilskim" w T. Powszechnym w Krakowie, poza tym jednak nie podejmował współpracy z t. jawnymi. Po II wojnie świat. (do 1947) występował na Scenie Muzyczno-Operowej Miejskich T. Dramatycznych w Warszawie; śpiewał wówczas partie: Cania ("Pajace"), Figara ("Cyrulik sewilski") i Walentego ("Faust"). Po ustąpieniu ze sceny zajął się pracą pedag.: najpierw w zespole "Mazowsze", potem w Państwowej Operze w Warszawie, gdzie był opiekunem wokalnym solistów.
Bibl.: Łoza: Czy wiesz I; SMP; Kur. warsz. 1921 nr 143; 144; Rzeczpospolita 1925 nr 331 (A. Wieniawski); Teatr 1958 nr 12 (J. Macierakowski).
Ikon.: Fot. pryw. i w rolach - MTWarszawa.
Nagrania: Arie (Bal maskowy, Carmen, Halka, Rigoletto), pieśni - Red. Muz. PR; Pieśni - MTWarszawa.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
