Eugeniusz Wojnar
WOJNAR Eugeniusz, także E. Mieczysław Wojnar-Wojnarowski (30 XII 1899 Kraków - 4 V 1967 Warszawa), tancerz, choreograf, reżyser, kierownik baletu. Był synem Franciszka i Marii W., mężem tancerki Ireny Soboltówny. Ukończył szkołę realną. Tańca uczył się u E. Koszutskiego. W 1918 rozpoczął pracę jako tancerz w Powszechnym T. Miejskim w Krakowie. W 1921-24 występował w zespole baletowym krak. Opery i Operetki. W sez. 1923/24 zdał egzamin dający uprawnienia reżysera baletu. W sez. 1924/25 był choreografem w T. Polskim w Katowicach i Sosnowcu; z zespołem tego teatru występował m.in. w Płocku. W 1925-27 zaangażowany był jako tancerz i choreograf w warsz. t. Qui Pro Quo; zorganizował tam własny zespół taneczny Wojnar Girls. Latem 1926 tańczył w t. Wodewil. W 1927 występował gościnnie w Pradze czeskiej. Od 1928 do 1929 pracował jako baletmistrz w t. Gong w Łodzi, potem w Krakowie. W 1929-32 ponownie był choreografem T. Polskiego w Katowicach. W tym czasie jego stałą partnerką była Irena Soboltówna, z którą ożenił się ok. 1930. Ich duet taneczny zdobył w 1. trzydziestych znaczne powodzenie u publiczności. W 1932-34 W. tańczył na scenach różnych warsz. teatrzyków rewiowych, m.in. w Wesołym T. (1932), t. Hollywood (1933), a także w kino-rewiach. W 1934 występował gościnnie w sali t. Bagatela w Krakowie. W 1935-36 przebywał za granicą i zapewne w tym czasie występował, m.in. w t. Empire w Paryżu i w t. Karabusz w Bukareszcie. W sez. 1936/37 i 1937/38 był zaangażowany w T. Miejskim w Bydgoszczy i opracowywał tam choreografię do operetek. Na sez. 1938/39 zaangażował się do T. 8 w Warszawie jako tancerz i choreograf. Podczas II wojny świat. pracował w 1940-43 jako kierownik kuchni w "Gospodzie Włóczęgów" w Warszawie; nast. był więźniem obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. Po zakończeniu wojny pracował w 1945 w Pol. Misji Wojskowej w Monachium. Po powrocie do kraju zatrudniony był w 1946-49 jako referent świetlicowy Centralnej Komisji Związków Zawodowych. W kwietniu 1949 opracował choreografię do "Wesela Fonsia" w Miejskich T. Dramatycznych w Warszawie, a od sierpnia t.r. zaangażowany został jako kierownik baletu i tancerz do Ludowego T. Muzycznego w Warszawie. W 1950-52 był choreografem w warsz. T. Nowym, a w 1952-53 w Operetce Śląskiej w Gliwicach. Potem przeszedł na emeryturę.
Był jednym z wybitniejszych tancerzy i choreografów pol. scen rozrywkowych w okresie międzywojennym. Według B. Mamontowicz-Łojek "wyróżnił się szybko jako tancerz charakterystyczny o wyrazistym geście i dużym zacięciu groteskowym". Już w 1925 H. Liński oceniając jedną z pierwszych prac choreograficznych W. w Warszawie (program "Grunt się nie przejmować" w t. Qui Pro Quo) pisał o malowniczych i estetycznych pozach przypominających "konstruktywizm taneczny kultywowany przez Balanchine'a" (cyt. za Mamontowicz-Łojek). Pomysłowość i oryginalność choreografii opracowywanej przez W. do przedstawień operetkowych powodowały, że balet odgrywał w nich pierwszoplanową rolę.
Bibl.: Almanach 1966/67; Formanowicz; Koczanowicz s. 152-154; Mamontowicz-Łojek: Terpsychora (il.); Nawrat: Repertuar; Sempoliński: Wielcy artyści; Turska: Almanach; Afisze i programy, IS PAN, MTWarszawa; Akta, ZASP.
Ikon.: Fot. - Arch. Dok. Mech.
Film.: 1964 - Pierwszy dzień wolności (f.).
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
