Osoby

ŁUKOWSKI Jan (15 VII 1915 Omsk na Syberii - 26 X 1977 Katowice), śpiewak. Był synem Jana Ł. i Elżbiety z Szuniewiczów, mężem Zofii Tarzyńskiej (ślub w 1938). Po śmierci ojca, właściciela browaru, w 1921 rodzina osiedliła się w Przemyślu, matka pracowała jako urzędniczka. W 1934 Ł. ukoń­czył tam gimnazjum. W 1930-34 był członkiem Tow. Muz. w Przemyślu i uczył się muzyki; wy­stępował w imprezach amat. jako solista śpiewak i recytator. W 1935-39 studiował filologię pol. i niem. na Wydz. Humanistycznym Uniw. Jana Ka­zimierza we Lwowie; uzyskał tam absolutorium (zweryfikowane na Uniw. Jagiell. w 1951). We wrześniu 1939 brał udział w działaniach wojennych i został ranny. W sez. 1939/40 był nauczycielem w szkole handlowej w Przemyślu, w 1940-44 pra­cował jako urzędnik w magistracie w Kielcach i uczył młodzież na tajnych kompletach. Od września 1944 do stycznia 1945 przebywał w Niemczech na przymusowych robotach. Od pocz. 1945 do czerwca 1949 był nauczycielem w Lic. im. św. Stanisława Kostki w Kielcach, prowadził też szkolny chór.
Jednocześnie kształcił głos w średniej szkole muz. w Kielcach, w klasie śpiewu J. Skalskiej. Od 1 IX 1949 do 15 X 1976 był solistą Opery Śląskiej w Bytomiu. Debiutował rolą Jusufa Beja ("Casanova"). Pracował jako solista i asystent reżysera i jedno­cześnie prowadził chóry szkolne i świetlicowe, a od 1964 w katowickiej PWSM wykładał grę scen. na Wydz. Wokalnym.
Był muzykalny, miał ładny głos o miękkim brzmie­niu, predyspozycje do ról charakterystycznych i ko­mediowych. Śpiewał partie basowe i barytonowe, ok. czterdziestu pierwszoplanowych i sześćdziesię­ciu drugoplanowych. Wg L. Markiewicza jedną z "najlepszych jego kreacji tak pod względem aktor­skim, jak i wokalnym (świetne wyczucie mozartowskiej frazy, precyzyjne staccata)" był Leporello w "Don Juanie". Do ulubionych ról Ł. należały: Car Dodon ("Złoty kogucik"), Król Filip ("Don Carlos"), Falstaff ("Wesołe kumoszki z Windsoru"), Daland ("La­tający Holender"), Rajmund ("Łucja z Lammermooru"), Figaro ("Wesele Figara"), Podczaszyc ("Hrabina"). W Krakowie śpiewał gościnnie Stolnika w "Halce" (sez. 1957/58), w Poznaniu - Mefista w "Fauście" i Skołubę w "Strasznym dworze" (sez. 1961/62). Był autorem librett operowych. "Marta" F. Flotowa z li­brettem w jego przekładzie grana była w Bytomiu, Wrocławiu i Krakowie.
Bibl.: Almanach 1977/78; Jankowski, Misiorny; Świtała; Poglądy 1977 nr 5; Ruch Muz. 1965 nr 11 (L. Markiewicz); Programy, IS PAN; Akta (tu fot.), ZASP; Akta, Opera Śląska Bytom.
Ikon.: Fot. - MTWarszawa, ZASP.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994