Maria Kubicka
KUBICKA Maria Janina, zamężna Ejmont (30 IX 1926 Gąbin k. Gostynina - 1 VIII 1979 Warszawa), aktorka. Była córką Władysława K. i Zofii z Kwiatkowskich, żoną aktora Bogdana Ejmonta (ślub w 1952), matką aktorki Katarzyny Ejmont. Podczas okupacji niem. uczyła się na kursach tajnego gimn. w Warszawie; była żołnierzem AK i jako łączniczka brała udział w powstaniu warsz. (zgrupowanie "Żmija"). W 1945 ukończyła XVI Żeńskie Lic. na Żoliborzu. Od 1947 studiowała w PWSA, dyplom PWST w Warszawie uzyskała w 1951. W sez. 1950/51-1954/55 była aktorką T. Narodowego, debiutowała jako Teresa w "Tysiącu walecznych" (7 IV 1951). W sez. 1955/56 występowała w T. im. Bogusławskiego w Kaliszu, nast. wróciła do Warszawy i należała do zespołów: T. Domu Wojska Pol., od 1957 pn. Dramatyczny (1956-58), Ludowego (1958-61), Estrady Domu Wojska Pol. Miniatury (sez. 1961/62). Od 1962 występowała poza Warszawą: w Bałtyckim T. Dramatycznym w Koszalinie (sez. 1962/63), T. im. Żeromskiego w Kielcach (1963-69), T. Polskim w Bielsku-Białej (sez. 1969/70), T. im. Mickiewicza w Częstochowie (1970-73) i ponownie w Kielcach (1973-76). Od sez. 1976/77 do końca życia była aktorką Lubuskiego T. im. Kruczkowskiego w Zielonej Górze. Tam też obchodziła 19 XII 1976 jubileusz dwudziestopięciolecia pracy aktorskiej w roli Opali ("Każdy kocha Opalę"). Ważniejsze role: Józia ("Odezwa na murze"), Zośka ("Karykatury"), Eliza ("Pigmalion"), Julia ("Romeo i Julia"), Maria ("Żabusia"), Sabina ("Odwety"), Elmira ("Świętoszek"), Krystyna Linde ("Nora"), Matylda von Zahnd ("Fizycy"), Bona ("Barbara Radziwiłłówna"), Hortensja ("Oberżystka"), Rena Kalinowska ("Kosmogonia"), Ona ("Bardzo starzy oboje", we własnej reż.), Juliasiewiczowa ("Moralność pani Dulskiej"), Weronika ("Porwanie Sabinek"), Księżniczka ("Uciekła mi przepióreczka"), Dziurdziulińska ("Klub kawalerów"), Babka ("Tato, tato, sprawa się rypła") i ostatnia rola Siostra Barbara ("Wariat i zakonnica"). Opracowała monodramy: "Maria" wg I. Iredyńskiego i "Humoreski" wg A. Czechowa.
Pierwszą dużą rolą graną przez K. "z wielką prawdą przeżyć" (S. Łastik) była Zośka w "Karykaturach" (1953); m.in. K. Beylin witała "młody, świeży i pełen prostoty talent". Jej szekspirowska Julia (1956) "streszczała się cała w naiwnym zdziwieniu" i potrafiła "przekazać widzom bardzo wiele poezji miłosnej", choć aktorstwo jej było jeszcze "niezupełnie dojrzałe" (C. Skołuda). W późniejszych ocenach powtarzają się opinie o K. jako "wypróbowanej, świetnej aktorce", dysponującej "środkami o wielkiej kulturze i biegłością warsztatu", "znanej z wielu bezbłędnie pokazanych postaci współczesnych" (J.P. Gawlik). W Żanecie ("Wilki w nocy", 1967) dała "postać jednoznaczną, a przecież subtelnie zarysowaną, bardzo stylową w sensie rygorów i wyobrażeń epoki" (J.P. Gawlik), jako Matylda von Zahnd (1966) "była postacią zdegenerowaną, niesamowitą" i "z wielkim kunsztem ten charakter utrzymywała" (J. Szymkowicz-Gombrowicz), w Opali cechowała ją "ogromna dyscyplina, jednorodność, ściszenie" (J.J. Dębek). W rolach komediowych "potrafiła budzić dużą wesołość każdym pojawieniem się w akcji" (M. Podolska).
Bibl.: Almanach 1978/79; Express Wiecz. 1953 nr 141 (K. Beylin); Gaz. Lubus. 1977 nr 23 (J.J. Dębek); Prz. Kult. 1953 nr 25 (S. Łastik); Sl. Ludu 1966 nr 363 (J.P. Gawlik), 1967 nr 386 (J.P. Gawlik), 1968 nr 6, 437 (J.P. Gawlik), 1969 nr 507; Teatr 1955 nr 21 (il.), 1956 nr 8 (C. Skołuda); Trybuna Rob. 1970 nr 7 (M. Podolska); Życie Radom. 1966 nr 133 (J. Szymkowicz-Gombrowicz), 222; Afisze i programy (m.in. program z T. Lubuskiego w Zielonej Górze "Każdy kocha Opalę"; tu sylwetka i ii.), IS PAN; Akta (tu fot.), ZASP.
Ikon.: J. Żebrowski: K. jako Józia (Damy i huzary), karyk., rys., repr. Express Wiecz. 1957 nr 198; Fot. - IS PAN, ZASP.
Film.: Materiały - Archiwum TVWarszawa.
Nagrania: Role - Red. Dok. Inf. PR.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
