Maria Zarębińska
ZARĘBIŃSKA Maria Anna (22 kwietnia 1904 woj. kieleckie – 5 lipca 1947 Zurych)
aktorka
Po ukończeniu gimnazjum w Kielcach uczyła się aktorstwa w Instytucie Reduty (1924–26), a potem występowała w Teatrze Reduta (1926–29). W sezonie 1929/30 należała do zespołu Teatru Polskiego w Katowicach, potem występowała w Radomiu, w 1932 w warszawskim Teatrze Ateneum, w sezonie 1932/33 w Teatrze Polskim, w 1933 w Teatrze Kameralnym, w sezonie 1933/34 w Teatrze Nowa Komedia, w 1934/35 w Teatrze Aktora, w 1936 Teatrze Małym, 1937 w Naszym Teatrze na scenie Teatru Letniego, w sezonie 1937/38 w Teatrze Polskim i w 1939 w Teatrze Małym w Warszawie.
Po wybuchu II wojny światowej znalazła się wraz z poetą Władysławem Broniewskim (z którym związała się w 1938) we Lwowie i występowała w miejscowym Teatrze Polskim do 1941, potem wróciła do Warszawy. Tu pracowała początkowo jako kelnerka. W 1943 została aresztowana i zesłana do Oświęcimia, potem do obozu w Altenberg, gdzie organizowała przedstawienia teatralne.
Po powrocie do kraju została na sezon 1945/46 zaangażowana do Teatru Wojska Polskiego w Łodzi i występowała w tym teatrze także w sezonie 1946/47. Wkrótce jednak w związku z pogarszającym się stanem zdrowia musiała scenę opuścić.
Była aktorką posiadającą dobre warunki zewnętrzne i dużo wdzięku. Grała m.in. Klarę (Śluby panieńskie), Joasa (Sędziowie), Zosię (Damy i huzary), Melę (Moralność pani Dulskiej), Maliczewską (Panna Maliczewska). Była autorką nowel, które ogłoszono po jej śmierci (w 1948) pt. Opowiadania oświęcimskie.
Bibliografia
Czachowska: Zapolska; Kaszyński: Teatr łódz.; Krasiński: Teatr Jaracza; Lorentowicz: T. Polski; Marczak-Oborski: Teatr czasu wojny; Orlicz (il.); Simon: Spis przedstawień Reduty; Sobański: Teatr pol. na Śląsku; Gaz. lud. 1947 nr 190; Kuźnica 1947 nr 29 (W. Żółkiewska); Pam. teatr. 1963 nr 1-4; Polityka 1969 nr 20, 23, 27; Życie Warsz. 1947 nr 183.
Ikonografia
Fot. pryw. - MTWarszawa.
Filmografia
1934 – Młody las; 1937 - O czym marzą kobiety; 1938 - Sygnały.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1765–1965, PWN, Warszawa 1973.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów stosowanych w źródłowej publikacji.
Uzupełnienia bibliograficzne
- Uljasz, Adrian: Maria Zarębińska-Broniewska (1904–1947). Aktorka, pisarka, więzień Oświęcimia, „Przegląd Nauk Historycznych” 2014, R. XIII, nr 1 [wersja cyfrowa];
- Zarębińska-Broniewska Maria, Broniewska-Pijanowska Maria, Kolańczyk Aneta: 44739 Wspomnienie o Marii Zarębińskiej – aktorce, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2016
