Kalendarium

Warszawa, Teatr Nowości: przedstawienie Dybuka w reż. Jewgienija Wachtangowa inauguruje pierwsze polskie tournée hebrajskiego teatru Habima z Moskwy.  

W latach międzywojennych Habima odwiedziła Polskę trzykrotnie: w 1926 jako Moskiewski Teatr Habima „po drodze z Moskwy w nieznane" (Katarzyna Leżańska), w 1930 jako Teatr Hebrajski z Palestyny, w 1938 jako Palestyński Teatr Narodowy.

1926 – Moskiewski Teatr Habima

Zespół przybył do Warszawy 26 lutego, przebywał w Polsce przez trzy miesiące. W repertuarze: Dybuk Szymona An-skiego, reż. Jewgienij Wachtangow; Wieczny Tułacz (Wieczny Żyd) Dawida Pińskiego, reż. Wachtang Mczediełow; Golem Halpera Lejwika, reż. Borys Wierszyłow; Sen Jakuba Richarda Beer-Hoffmanna, reż. Borys Suszkiewicz; Potop (Powódź) Henninga Bergera, reż. Borys Wierszyłow. Zespół odwiedził Teatr Nowości w Warszawie, Teatr Scala w Łodzi, salę magistracką w Wilnie, Teatr Bagatela w Krakowie, Teatr Nowości we Lwowie oraz Teatr Palace w Białymstoku.

1930 – Teatr Hebrajski z Palestyny

Zespół przybył do Warszawy z Wiednia 1 marca 1930. Pokazano przedstawienia: Skarb Szolema Alejchema, reż. Aleksander Dikij; Dybuk Szymona An-skiego, reż. Jewgienij Wachtangow; Wieczny Tułacz (Wieczny Żyd) Dawida Pińskiego, reż. Wachtang Mczediełow; Korona Dawida Pedra Calderóna de la Barca, reż. Aleksander Dikij. Miejsca występów: Teatr Orfeum i Teatr Nowości w Warszawie, Filharmonia Łódzka, Sala Colosseum we Lwowie, Teatr Bagatela w Krakowie, Teatr Miejski w Bielsku, Teatr Polski w Katowicach; być może również Królewska Huta (dzisiejszy Chorzów). Występowali też w Bytomiu – tuż za ówczesną granicą Polski.

1938 – Palestyński Teatr Narodowy

Artyści, opromienieni sławą po uzyskaniu Grand Prix za Uriela Acostę prezentowanego w gmachu Trocadero w Paryżu na terenach światowej Wystawy Paryskiej, przybyli do Warszawy 21 lutego pociągiem z Wiednia. Witani byli na dworcu przez członków hebrajskiego i żydowskiego PEN-clubów, Związku Literatów Hebrajskich i Żydowskich, delegacje teatrów żydowskich i oficjalny komitet powitalny. Repertuar: Uriel Acosta Karola Gutzkowa, reż. Aleksander Granowski; Dybuk Szymona An-skiego, reż. Jewgienij Wachtangow; Wieczny Tułacz (Wieczny Żyd) Dawida Pińskiego, reż. Wachtang Mczediełow; Krótki piątek Nachuma Bialika, reż. Baruch Czemeryński; Amchu według Wielkiej wygranej Szolema Alejchema, reż. Baruch Czemeryński; Korona Dawida Pedra Calderóna de la Barca, reż. Aleksander Dikij. Miejsca występów: Teatr Nowości w Warszawie, Teatr Kameralny w Łodzi, Teatr Bagatela w Krakowie. Jeszcze podczas trwającego do 30 kwietnia pobytu w Krakowie artyści wystąpili w Bielsku z Urielem Acostą i z Koroną Dawida. Dwukrotna prezentacja Dybuka 4 maja 1938 na scenie Teatru Miejskiego w Bielsku zakończyła pobyt Habimy w Polsce.

Bibliografia

• Magier, Małgorzata: Habima w Polsce, „Pamiętnik Teatralny” 1992, z. 1–4;
• Leżeńska, Katarzyna: Habima w Polsce, [w:] Teatr żydowski w Polsce, red. Anna Kuligowska-Korzeniewska, Małgorzata Leyko, Łódź 1998;
• Linert, Andrzej: Teatr w kręgu „Ha-Szacharu”. Z kroniki żydowskich występów teatralnych w Bielsku i Białej w latach międzywojennych, Bielsko-Biała 2004.