Kalendarium

Londyn, Olympia Hall: prapremiera Cudu (The Miracle) według scenariusza Karla Vollmöllera (na podstawie dramatu Maurice'a Maeterlincka Siostra Beatryks) w inscenizacji Maxa Reinhardta i scenografii Ernesta Sterna.

Wielki spektakl dla masowej widowni (8 tys. widzów). Według reżysera był to „szczególny rodzaj [widowiska] jako pantomimy i ludowego misterium... [Jego] potężne oddziaływanie po części wynika stąd, że widz znajduje się w tej samej przestrzeni co wykonawcy, że współprzeżywa wydarzenia rozgrywające się w katedrze, a nie na scenie pudełkowej” (Reinhardt o swoim Cudzie i planach na przyszłość w: Max Reinhardt, O teatrze i aktorze, Gdańsk 2004). Oprócz 15 głównych postaci (wśród nich znakomici aktorzy i aktorki, jak Max Pallenbreg w roli Spielmanna, Maria Carmi jako Madonna, Natalia Trouchanova jako Zakonnica) wystąpiło ponad tysiąc statystów, nie liczac tancerzy i tancerek, dwustuosobowej orkiestry czy liczącego pięćset osób chóru.

Zachwycały efekty sceniczne, zwłaszcza oświetleniowe. Użyto po raz pierwszy pulpitu oświetleniowego „pomysłu Reinhardta – który pozwalał na obsługę różnych obwodów świetlnych z jednego miejsca i w mgnieniu oka rozgwieżdżał nocne niebo nad głowami widzów lub mrok katedry, ledwie rozjaśniony migotliwymi płomieniami świec (elektrycznych), przemieniał w kaskady świateł sali koronacyjnej” (Małgorzata Leyko, Teatr urzeczywistnionych marzeń w: Max Reinhardt, O teatrze...).

Przedstawienie było prezentowane w innych miastach (Wiedeń, Praga, Berlin, Nowy Jork) i wraz z pozostałymi masowymi widowiskami Reinhardta z tzw. cyklu „teatr dla pięciu tysięcy” (Każdy, Król Edyp) rozpoczęły światową karierę Reinhardta.