14 października 1990
Turlajgroszek – premiera w gdańskiej Miniaturze
Gdańsk, Teatr Lalki i Aktora „Miniatura”: premiera Turlajgroszka Tadeusza Słobodzianka w reżyserii Piotra Tomaszuka. Pierwsza wersja Turlajgroszka (na trzech aktorów), której autorem był Piotr Tomaszuk, miała prapremierę w Białostockim Teatrze Lalek 31 maja 1987. Tadeusz Słobodzianek pracował wówczas w BTL jako konsultant programowy i twórcy nawiązali wówczas współpracę – publikując sztukę w „Dialogu” i na afiszach kolejnych inscenizacji widnieją już jako współautorzy. Rok po prapremierze Tomaszuk wyreżyserował Turlajgroszka (jeszcze w wersji na trzech aktorów) w Teatrze Lalek „Pinokio” w Łodzi. Do historii teatru lalek w Polsce przeszła trzecia realizacja – gdańska. Odniosła wielki sukces w kraju i za granicą, zdobywając prestiżowe nagrody (Grand Prix na XV Ogólnopolskim Festiwalu Teatrów Lalek w Opolu oraz Fringe First w Edynburgu). Została też przeniesiona do Teatru Telewizji.
Według Heleny Waszkiel „Turlajgroszek do dzisiaj pozostaje jednym z najlepszych przykładów harmonijnego połączenia planu aktorskiego z planem lalkowym. Ciężkie, klockowate animanty o niewielkich możliwościach ruchowych współgrały z atmosferą ludowo-religijnego performansu, który zbiorowość wiejska odgrywa sama dla siebie, by raz jeszcze przywołać symboliczne znaczenie białoruskiego opowiadania o Turlajgroszku” (z opisu przedstawienia w ETP).
Janusz Legoń (2018)
