Hasła

Pracownik teatru prowadzący przedstawienie i odpowiedzialny za jego planowy przebieg. Inspicjent jest obecny na wszystkich próbach, a następnie na każdym spektaklu aż do zakończenia eksploatacji przedstawienia. Do obowiązków inspicjenta należy: kontrola obecności aktorów i pracowników technicznych przed przedstawieniem i podczas jego trwania, nadzorowanie punktualnych wejść aktorów na scenę, decyzje o podnoszeniu i opuszczaniu kurtyny, nadzór nad prawidłowym ustawieniem dekoracji i rekwizytów, kontrola sprawności urządzeń technicznych niezbędnych do realizacji próby i przedstawienia, dopilnowanie przestrzegania przepisów BHP oraz ciszy za kulisami. Stanowisko pracy inspicjenta znajduje się za kulisami, a jego polecenia, wydawane przez mikrofon, są słyszalne we wszystkich pomieszczeniach zaplecza scenicznego. Inspicjent ściśle współpracuje z reżyserem, uczestniczy we wszystkich próbach, opracowuje egzemplarz inspicjenta, w którym odnotowuje ustalone wejścia i wyjścia aktorów, działania zakulisowe, wejścia muzyczne, działania statystów, efekty specjalne, użycie rekwizytów itp. Po każdym przedstawieniu inspicjent sporządza raport z jego przebiegu, odnotowując nieprawidłowości. Współcześnie inspicjent niekiedy łączy swój zakres czynności z obowiązkami suflera.

W Polsce inspicjenci byli zatrudniani od drugiej połowy XVIII w. W XIX i XX w. w teatrach prowincjonalnych i objazdowych nie istniał ścisły podział obowiązków, zatem pracę inspicjenta wykonywali często aktorzy lub sam antreprener. Do lat 30. XX w. we wszystkich rodzajach teatrów zdarzało się prowadzenie prób przez inspicjenta pod nieobecność reżysera. W XIX i pierwszej połowie XX w. inspicjenci stosowali w egzemplarzach zwyczajowy system znaków – piktogramów oznaczających wejścia i wyjścia aktorów, kierunek ruchu scenicznego, pauzy, użycie muzyki, koniec aktu itp.

Bibliografia

• Nyczek, Tadeusz: Alfabet teatru dla analfabetów i zaawansowanych, Warszawa 2002;
• Osterloff, Barbara; Raszewska, Magdalena; Sielicki Krzysztof: Leksykon teatralny, Warszawa 1996;
• Zakres czynności i obowiązków inspicjenta w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie (maszynopis, 2015).