Hasła

Posiadające różny charakter i różną długość trwania, cykliczne i jednorazowe, nastawione na praktykę pozaspektaklowe formy interakcji teatralnej, zachodzącej pomiędzy prowadzącymi i uczestnikami, organizowane głównie w celach artystycznych, animacyjnych, edukacyjnych czy integracyjnych.

Czasami warsztaty teatralne kończą się prezentacją podsumowującą, nierzadko pracuje się na nich z uwagi na końcowy pokaz. Gdy prowadzący dzielą się swymi doświadczeniami, umiejętnościami czy konkretnymi technikami, warsztaty teatralne przybierają zazwyczaj formę klas mistrzowskich. Mogą stanowić też sytuację, w której akcent pada na uczestników, na rozbudzanie ich kreatywności, nabywanie przez nich określonych kompetencji – przemieniają się wówczas w swoiste lekcje teatralne. Zdarza się, że są nade wszystko terenem poszukiwań nowych środków wyrazu, przekształcając się w laboratorium, twórczą pracownię, w której w obecności i przy współudziale uczestników z zewnątrz wypróbowywane są w praktyce nie tylko nowe formy teatralne, ale też nowatorskie sposoby kształcenia, metody treningowe czy ćwiczenia.

Warsztaty teatralne stają się też sposobem na udostępnienie kulis, swoistej „kuchni” spektaklu, ułatwiając uczestnikom zrozumienie rozmaitych warstw czy wymiarów dzieła teatralnego, szczególnie jeśli chodzi o ekspresję aktorską. Nierzadko twórcy czy zespoły teatralne przez warsztaty teatralne poszukują nowych współpracowników, stażystów czy adeptów, a także traktują je jako sposób na wypromowanie swojej pracy artystycznej i dodatkowe lub główne źródło dochodów.

Niekiedy warsztaty teatralne stanowią formę autoteliczną – ich uczestnicy nastawiają się nie tyle na pozyskiwanie nowych umiejętności i rozwijanie warsztatu w celu pracy nad własnym przedstawieniem, lecz na sam udział, odnajdując wartość przede wszystkim w spotkaniu z osobami o zbliżonych potrzebach i wrażliwości. Bywa, że warsztaty teatralne pełnią funkcję substytucyjną: uczestnicy biorą w nich udział z braku możliwości pracy nad spektaklem. Czasami dla aktywnych zawodowo aktorów stanowią one okazję do swoistego „powrotu do szkoły”, a tym samym do odświeżenia perspektywy.

W Polsce warsztaty teatralne organizowane są zasadniczo przez wszystkie typy teatrów i instytucji teatralnych (choć z różną częstotliwością i w różnych celach) – zarówno przez repertuarowe teatry instytucjonalne, jak i przez teatry muzyczne, alternatywne czy studyjne, teatry tańca, pantomimy czy ruchu.

Bibliografia

• Boal, Augusto: Gry dla aktorów i nieaktorów, przeł. Maciej Świerkocki, Warszawa 2014.