Autorzy

KOSSOWSKI Jerzy Alfred Tomasz (18 lipca 1889 Lwów – 16 czerwca 1969 Rio de Janeiro, Brazylia)

aktor, reżyser, kierownik artystyczny teatru

Był synem Zygmunta Kossowskiego i Stefanii z Tenbellich, mężem Julii Kossowskiej z Krzyżanowskich (ślub 18 grudnia 1915). Po ukończeniu szkoły średniej studiował prawo i hi­storię sztuki w Akademii Lwowskiej. W 1910–13 występował w zespołach objazdowych Jerzego Rygiera i Dantego Baranowskiego. Od 1914 służył w wojsku austriackim, następnie w Wojsku Polskim; zdemobilizowany w 1920 w stopniu kapitana.

W 1923 (od listopada) był jednym z organizatorów i kierownikiem artystyczno-literackim Teatru im. Fredry w Warszawie; ze stanowiska tego ustąpił w styczniu 1924. W 1924–27 należał do zespołu Reduty. Pełnił tam funkcję kierownika administracyjnego, a w sezonie 1926/27 był kierownikiem „grupy grodzieńskiej”, części ze­społu Reduty występującej w tym sezonie w Teatrze Miej­skim w Grodnie; grał m.in. takie role, jak: Admirał (Żeglarz), Fedko (Mąż z grzeczności), Nos (Wesele).

W sezonie 1927/28 wchodził w skład zespołowego kierownictwa Teatru Nowego im. Modrzejewskiej w Poznaniu; reżyserował tam m.in. Strażnika cnoty i występował jako aktor (np. Milewski w Żabusi). W 1930 był kierownikiem literackim teatru rewiowego Uśmiech War­szawy (działał od 3 września do 31 października). Na wiosnę 1932 był kierownikiem artystycznym krótko działającego Teatru Województwa Kie­leckiego z siedzibą w Radomiu. Był sekretarzem literackimi sceny ZASP-u – działającego od 1 października 1932 do końca stycznia 1933 w Warszawie Teatru Artystów. W 1936 brał udział w radiowej adaptacji Wesela.

Od 1914 zajmował się pracą dziennikarską i literacką (pier­wsza jego książka ukazała się w 1927). Był autorem wielu powieści, opowiadań, przekładów z języków obcych, m.in. przełożył Kapitana z Koepenick; pisał też sztuki teatralne.

W 1938 odznaczony został Zło­tym Wawrzynem Polskiej Akademii Literatury (PAL). Pełnił funkcję wiceprezesa ZAIKS-u. Od 1936 prze­bywał w Brazylii (ze swoją drugą żoną, malarką Elżbietą Kossowską). Po wybuchu II wojny światowej wstąpił do Wojska Polskiego we Francji (1 Dywizja Grenadie­rów), brał udział w kampanii 1940. Więziony w obozie jenieckim pod Strasburgiem, uciekł i przedo­stał się do Brazylii.

Do 1945 był referentem pra­sowym w Poselstwie Polskim w Rio de Janeiro, w 1950–60 profesorem w szkole dramatycznej w tym mieście. Współpracował z polskim amatorskim ruchem teatralnym w Bra­zylii. Do końca życia zajmował się pracą literacką.

Bibliografia

Bibliografia dramatu; Byrski: Teatr-radio s. 54, 55, 56, 58; Krasiński: Warsz. sceny; Kwiatkowski: Narodziny PR; Listy Osterwy; Łoza: Czy wiesz (il.); Peretiatkowicz, Sobeski; Simon: Spis przedstawień Reduty; Szczublewski: Żywot Osterwy; Śmigielski: Reduta; T. Nowy w Poznaniu 1923–73; SWPP seria 1; Ekran i Scena 1924 nr 1; Kur. Warsz. 1923 nr 275, 354; Pam. Teatr. 1990 z. 3–4 s. 543, 549 (Z. Osiński); Wosiek: Teatry objazdowe.

Ikonografia

Fot. – Arch. Dok. Mech.

Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1900–1980, t.II, PWN, Warszawa 1994. Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów stosowanych w źródłowej publikacji.