Autorzy

Trwa wczytywanie

Eugène Ionesco

Dramaturg francuski, należący do tzw. awangardy paryskiej.

Był synem Rumuna i Francuzki. Urodził się w Rumunii, ale dzieciństwo spędził w Paryżu. Wiele źródeł podaje mylny rok urodzenia: 1912. Błąd został spowodowany nieprawdziwą informacją, której udzielił sam Ionesco na początku lat 50., chcąc się odmłodzić o trzy lata. W 1922 wrócił do Rumunii. Ukończył historię literatury na uniwersytecie w Bukareszcie i tam też w latach 1936–1938 uczył francuskiego w gimnazjum, zajmując się jednocześnie krytyką teatralną. Po otrzymaniu stypendium wyjechał w 1938 ponownie do Francji. Po wybuchu II wojny światowej wrócił do Rumunii, ale szybko tej decyzji pożałował. Z wielkim trudem, dzięki pomocy przyjaciół, udało mu się wraz z żoną wyjechać i w 1942 osiadł we Francji na stałe. Po wojnie utrzymywał bliskie kontakty m. in. z André Bretonem, Luisem Buñuelem i Mirceą Eliadem.
W 1949 Ionesco napisał Łysą śpiewaczkę, która – wystawiona w 1950 – zrobiła klapę. Podobnie stało się z Lekcją (1951) i Krzesłami (1952). Dopiero bardzo pochlebna recenzja Jeana Anouilha o sztuce Ofiary obowiązku przełamała niechęć publiczności. Kolejne sztuki zaczęły budzić coraz większe uznanie. Ionesco stał się autorem często wystawianym w Paryżu i za granicą. W 1970 został członkiem Akademii Francuskiej.

Twórczość dramatyczna Ionesco ewoluowała od skrajnej awangardy, poprzez absurd i groteskę, do sztuk bardziej tradycyjnych. Dają się w niej wyodrębnić trzy okresy.
W pierwszym, od roku 1949 do 1951, Ionesco pisał groteskowe jednoaktówki, godzące w drobnomieszczańską mentalność i biorące w obronę jednostkę oraz jej prawo do indywidualności. Powstały: Łysa śpiewaczka, czyli Tragedia języka (sztuka bez akcji, stanowiąca próbę ukazania „jałowego funkcjonowania mechanizmu teatru”), Lekcja („dramat komiczny” o języku jako narzędziu władzy totalitarnej), Kubuś, czyli Uległość (1950; o indywidualności w starciu z konformizmem), Przyszłość w jaju (1951, dalszy ciąg Kubusia).
Drugi okres twórczości, to lata 1951–1954. Powstały wówczas Krzesła („farsa tragiczna”, uważana za arcydzieło Ionesco), Ofiary obowiązku (1952, parodia sztuki sensacyjnej i psychoanalitycznej), Amadeusz, albo Jak się go pozbyć (1954, obraz tragiczności życia małżeńskiego).
Ostatni okres rozpoczyna Nowy lokator (1957), po czym następują m. in.: Morderca nie do wynajęcia (1958), Nosorożec (1959, wystawiony w 1960 przez Jeana-Louis Barrault w Théâtre de France), Pieszo w powietrzu (1962), Król umiera, czyli Ceremonie (1962). Do akcji zostaje wprowadzona postać Bérengera, człowieka świadomego czyhających wkoło zagrożeń, ale podejmującego trud walki ze złem, nawet jeśli jest to walka samotna. Podsumowaniem rozważań Ionesco o miejscu człowieka na ziemi jest dramat L'homme aux valises (1975).
Ionesco jest też autorem zbioru Journal en miettes (1967), powieści Samotnik (1973) oraz licznych artykułów i wywiadów dla prasy i radia. Ponadto napisał libretto do opery lirycznej Maksymilian Kolbe (prapremiera w 1988 w Rimini, w reżyserii Tadeusza Bradeckiego i Krzysztofa Zanussiego).

Nagradzany licznymi orderami i zaszczytami, aktywnie uczestniczył w życiu kulturalnym Francji i Europy. Brał udział w konferencjach naukowych oraz festiwalach (np. Salzburg 1972, Bonn 1982, Wenecja 1985). Kilkakrotnie otrzymał tytuł doktora honoris causa, m. in. Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (1992). Aktywnie działał w obronie praw człowieka.

Zmarł w swej paryskiej rezydencji i został pochowany na cmentarzu Montparnasse.

Pracownia

X
Nie jesteś zalogowany. Zaloguj się.
Trwa wyszukiwanie

Kafelki

Nakieruj na kafelki, aby zobaczyć ich opis.

Pracownia dostępna tylko na komputerach stacjonarnych.

Zasugeruj zmianę

x

Używamy plików cookies do celów technicznych i analitycznych. Akceptuję Więcej informacji