Kazimierz Wroczyński
WROCZYŃSKI Kazimierz (27 II 1883 Warszawa - 22 X 1957 Warszawa), reżyser, dyr. teatru. Był synem Jana W. i Franciszki z Dudzińskich. Po ukończeniu gimn. w Warszawie studiował prawo i filologię kolejno w Warszawie, Heidelbergu, Monachium i Odessie, gdzie w 1910 ukończył wydział prawa. Głównym polem jego działania była literatura, pisywał poezje, nowele, a także dramaty, z których np. "Dzieje salonu", "Wywczasy don Juana" zdobyły znaczną popularność. Współpracował też z wieloma czasopismami.
Działalność teatr. rozpoczął w 1911 zakładając z B. Leśmianem i J. Orlińskim T. Artystyczny w Warszawie, który istniał od 14 V do jesieni tego roku i mimo krótkiej działalności odegrał pewną rolę w przełamywaniu dotychczasowych szablonów inscenizacyjnych. Wystawiono m.in. "Żart, satyrę, ironię i głębsze znaczenie", "Szelmostwa Skapena", oraz "Gromiwoję" (którą reżyserował sam W.). Scenografię projektowali W. Drabik i A. Półtawski. W 1912 W. był reżyserem T. Małego, gdzie wystawił "Trójkę hultajską" i "Madame Sans Gene", w sez. 1914/15 sekretarzem lit. T. Polskiego, w którym także reżyserował kilka sztuk, m.in. "Gwałtu, co się dzieje" i "Rey w Babinie". W 1915-17 był sekretarzem komisji zajmującej się reorganizacją byłych WTR, a 1916-17 także sekretarzem Warsz. Szkoły Dramatycznej. Od połowy 1917 do 1920 był kierownikiem artyst., a przez pewien czas także dyr. t. Czarny Kot, który wyróżniał się w tym czasie dobrym poziomem tekstów i wykonawstwa. Od 11 IX 1923 do końca sez. 1924/25 kierował T. Miejskim (okresowo także T. Letnim) w Łodzi. Od września 1933 do kwietnia 1939 ponownie kierował T. Miejskimi w Łodzi, do których w 1937 przyłączony został także T. Popularny. Okres pracy W. w Łodzi, chociaż przerwany w trakcie sez. załamaniem się dyrekcji (spowodowanym konfliktem z filią ZASP) stanowił czas stabilizacji sceny łódzkiej. Podniosła się frekwencja, wprowadzone zostały abonamenty robotnicze. W. dbał o poziom repertuaru i zespołu, zapraszał wybitnych reżyserów, jak np. J. Osterwę, L. Schillera (który wystawił tu m.in. "Nie-boską komedię" i "Kordiana"). W 1938 ogłosił "List otwarty do opinii publicznej w sprawie łódzkich Teatrów Miejskich". Po 1939 W. nie pracował już w teatrze. W 1946-47 był recenzentem teatr. "Kuriera Codziennego". Napisał też książki: "O Stefanie Jaraczu wspomnienia" (Warszawa 1950) i "Pół wieku wspomnień teatralnych" (Warszawa 1957).
Bibl.: Lorentowicz: T. Polski; Łoza: Czy wiesz I; A. Pączek: Polska rzeczywistość teatralna i łódzka, Łódź 1938; Sempoliński: Wielcy artyści; SWPP; Teatr Miejski w Łodzi [Łódź 1927] (ii.); Wroczyński: Pół wieku; Nowa Kultura 1957 nr 48 (J. Brodzki); Prace polonistyczne 1937 seria I s. 429-434 (H. Szletyński).
Ikon.: NN: W. jako Czarny Kot., karyk., rys., repr. Świat 1921 nr 11.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
