Autorzy

Ur. 25 września 1906, Petersburg. Zm. 9 sierpnia 1975, Moskwa.

Jeden z najznakomitszych współczesnych kompozytorów, Dymitr Szostakowicz, po mieczu pochodzi z polskiej rodziny. Dziad jego, Bolesław Szostakowicz, za udział w powstaniu styczniowym zesłany został na Sybir; syn Bolesława, a ojciec kompozytora, urodził się w Rosji i zasymilował się jako obywatel tego kraju.

Studia kompozytorskie odbywał Szostakowicz pod kierunkiem Aleksandra Głazunowa i Maksymiliana Sztejnberga. Pierwszym wszakże jego nauczycielem muzyki był Ignacy Glasser, ojciec Marii Glasser, późniejszej sekretarki Lenina. Także inni działacze rewolucyjni bywali częstymi gośćmi w domu Szostakowiczów i stwarzana przez nich atmosfera wywarła niezatarty wpływ na kształtującą się osobowość młodego Dymitra, czyniąc go od początku artystą mocno zaangażowanym w problemy współczesnej epoki.

Dziełem, które uczyniło Szostakowicza sławnym i zapoczątkowało jego wielką kompozytorską karierę, stała się I Symfonia, napisana w 1926 jako utwór dyplomowy na ukończenie leningradzkiego konserwatorium. Dzieło to zawiera już w sobie najistotniejsze cechy Szostakowiczowskiego stylu i zarazem wytycza zasadniczy kierunek twórczości znakomitego kompozytora. Jest bowiem Szostakowicz nade wszystko symfonikiem, zapewne największym w naszych czasach. Liczba jego symfonii sięgnęła piętnastu; spośród nich światową sławę uzyskała zwłaszcza monumentalna V Symfonia, następnie VII – „Leningradzka”, oraz IX Symfonia.

Szostakowicz jest jednak twórcą nadzwyczaj wszechstronnym, ma w swym dorobku także liczne dzieła kameralne: pieśni, kompozycje chóralne, koncerty, solowe utwory instrumentalne oraz muzykę do szeregu filmów.

Stworzył również opery: Nos (wg noweli Mikołaja Gogola), Katarzynę Izmajłową, rozpoczął Graczy (wg Mikołaja Gogola), a w latach 60-ych pracował nad Cichym Donem; to drugie dzieło zyskało sobie największą bodaj sławę spośród wszystkich radzieckich oper, a także popularność poza granicami ojczystego kraju kompozytora.

Źródło: Józef Kański, Przewodnik operowy, PWM, Warszawa 1997.

Bibliografia

• Meyer, Krzysztof: Dymitr Szostakowicz, Kraków 1999;
• Meyer, Krzysztof: Chostakovitch, Paryż 1994;
• Meyer, Krzysztof: Dymitr Szostakowicz i jego czasy, Warszawa 1999.
• Meyer, Krzysztof: Szostakowicz – z pism i wypowiedzi, Kraków 1986;
• Shostakovich, Dmitri; Volkov, Solomon: Testimony. The Memoirs of Dmitri Shostakowich, 1987, tłum. pol. Świadectwo: wspomnienia Dymitra Szostakowicza, tak jak zostały opowiedziane Solomonowi Wołkowowi i w opracowaniu tegoż, Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA, Warszawa 1987

Dymitr Szostakowicz V Symfonia d-moll op. 47