Sergiusz Piasecki
(ur. 1 kwietnia 1901, Lachowicze, Białoruś -
zm. 12 września 1964, Penley, Walia, Wielka Brytania)
Pisarz, agent wywiadu cywilnego o kryminalnej przeszłości. Był nieślubnym synem zruszczonego szlachcia i jego ukraińskiej służącej, Klaudii Kukałowicz. Wychowywany przez kochankę ojca posłany został do rosyjskiej szkoły w Mińsku Litewskim następnie w Bobrujsku i Włodzimierzu nad Klaźmą. Podczas Rewolucji Październikowej był w Moskwie, gdzie widząc propagandę i poczynania rewolucyjnych przywódców, stał się zagorzałym antykomunistą. Wyjechał do Mińska i przyłączył się do lokalnych środowisk przestępczych. Po wkroczeniu do miasta nacjonalistycznych oddziałów powstańczych "Zielonego Dębu" zaciągnął się do nich. Gdy do Mińska przybyły, idące na wschód, oddziały Piłsudskiego, wielu partyzantów "Zielonego Dębu" przyłączyło się do powstającej u boku Piłsudskiego Dywizji Litewsko-Białoruskiej. Piasecki ranny w walkach o Mińsk został elewem podchorążówki w Warszawie i w 1920, jako żołnierz oddziałów białoruskich, bronił stolicy w starciach pod Radzyminem w wojnie polsko-bolszewickiej. Narastający antybolszewizm Piaseckiego przybliżał go coraz bardziej do Polski.
Po zdemobilizowaniu został praktycznie bez środków do życia. Zaczął zajmować się przemytem. Postanowił wówczas także nawiązać współpracę z ekspozyturą wschodnią II Oddziału Sztabu Generalnego - polskim wywiadem. Będąc dość cenionym wywiadowcą, cały czas zajmował się przemytem, za co wielokrotnie zostawał osadzany w więzieniach po jednej i po drugiej stronie granicy. Życie w ciągłym napięciu i lęku spowodowało uzależnienie się od przemycanej kokainy. Ponieważ przekazał najprawdopodobniej jakieś kompromitujące materiały dotyczące kogoś z najwyższych polskich sfer rządowych, po czterech latach pracy zwolniono go z wywiadu. Gdy po raz kolejny został bez środków do, życia chciał wstąpić do Legii Cudzoziemskiej na co jednak nie pozwalał stopień oficera wywiadu, jaki wcześniej uzyskał. Uzależniony od kokainy, błąkający się z bronią po lasach Grodzieńszczyzny, napadał, rabował, zabijał ludzi. Zadenuncjonowany wraz z kolegą w 1926 roku, najprawdopodobniej przez żonę Fiodora Szalapina, skazany został na karę śmierci za napad z bronią w ręku. Na Kresach obowiązywał wówczas stan wyjątkowy i za rabunki z użyciem broni groziła szubienica. Przestępców od śmierci uratowały wcześniejsze zasługi Piaseckiego. Prezydent RP ułaskawił ich, zamieniając karę śmierci na piętnaście lat więzienia. Po kilku latach został przywódcę buntu więziennego o za karę osadzono go w jednym z najcięższych zakładów karnych, na Świętym Krzyżu. Zapadł na gruźlicę i od śmierci uratował go talent pisarski. Wylansował go Melchior Wańkowicz, którego poznał podczas jego reporterskiej wizyty w więzieniu. Wańkowicz zdecydował się o wydać pierwszą powieść Piaseckiego -"Kochanka wielkiej niedźwiedzicy" - i przeprowadzić akcję na rzecz uwolnienia utalentowanego, ciężko chorego autora. Poparli go pisarze, dziennikarze i publicyści, między innymi Stanisław Cat-Mackiewicz i Juliusz Kaden -Bandrowski. Do apelu, także środowisk międzynarodowych, przychylił się prezydent i w 1937 roku podpisał akt łaski dla Piaseckiego. Przesiedział w więzieniu czternaście lat.
Debiut Piaseckiego był dużym sukcesem. Otworzyły się przed nim możliwości wejścia do środowiska literackiego. Kolejne powieści "Piąty etap" i "Bogom nocy równi" spotkały się z uznaniem Wacława Sieroszewskiego i Tadeusza Boya-Żeleńskiego. Tuwim i Słonimski proponowali mu współpracę w zakładanym tygodniku. W Zakopanem poznał Henryka Worcella, Marię Kuncewiczową i Witkacego, który namalował kilka jego portretów. Na jednym z nich Piasecki napisał: "St. Ig. Witkiewiczowi - król granicy i bóg nocy, który się stoczył do poziomu literata polskiego".
W czasie II wojny światowej był na Wileńszczyźnie i współpracował z tamtejszym podziemiem. Udało mu się uratować od śmierci wielu ludzi, m. in.: Józefa Mackiewicza. Wyniósł z siedziby Gestapo dokumenty dotyczące zbrodni katyńskiej. Za to otrzymał Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami. W 1942 wziął ślub z Jadwigą Waszkiewicz, przechodząc z prawosławia na katolicyzm. W 1946 przedostał się do Włoch, gdzie wstąpił do II Korpusu. Zwolniony z wojska, zarabiał udzielaniem lekcji języka rosyjskiego i pracą fizyczną. W 1947 przeniósł się do Londynu a następnie zamieszkał w Hastings (Sussex). Cały czas pisał, między innymi "Dziennik", który pół roku przed śmiercią zniszczył. Jego powieści, zarówno przed- jak i powojenne, oparte są na jego bujnej biografii. Twórczość Piaseckiego, ciesząca się ciągłą popularnością nowych pokoleń czytelników, nie jest specjalnie ceniona przez krytyków literackich.
Do ważniejszych jego utworów, poza już wymienionymi, należą: "Spojrzę ja w okno" (1947), "Nikt nie da nam zbawienia" (1947), "Siedem pigułek Lucypera" (1948), "Zapiski oficera Armii Czerwonej" (1957), "Człowiek przemieniony w wilka" (1964), "Dla honoru organizacji" (1964).
