Matei Visniec
VISNIEC Matei
(ur.1956, Rumunia)
Rumiński dramatopisarz, poeta i dziennikarz. Studiował filozofię na Uniwersytecie w Bukareszcie. Zaczął pisać sztuki w drugiej połowie lat siedemdziesiątych. Do roku 1987 miał ich na swoim koncie blisko dwadzieścia, ale wiele z nich ani nie ukazało się drukiem, ani nie trafiło na scenę, bowiem w latach osiemdziesiątych cenzura rumuńska zabroniła publikowania i wystawiania sztuk dramatopisarza. W tym czasie Visniec napisał także dwa scenariusze filmowe i jedną powieść, ale i te teksty autora cenzura odrzuciła. Z wielkim trudem udało mu się w 1984 roku wydać w oficjalnym wydawnictwie tom poezji zatytułowany "Mędrzec w porze herbatki". Za ten tom Visniec otrzymał nagrodę dla najlepszego poety rumuńskiego. W 1987 roku wyjechał do Francji na zaproszenie jednej z fundacji kulturalnych. W Paryżu poprosił o azyl polityczny i mieszka tam do dziś. W 1993 roku otrzymał francuskie obywatelstwo. Pisze po francusku. Pracuje w Radio France International. W Paryżu zrobił doktorat z socjologii.
Europejską sławę przyniosła rumuńskiemu pisarzowi sztuka "Zatrudnimy starego klowna", która w 1991 roku została uznana w Rumunii za najlepszą sztukę roku. Najgłośniejszy z dramatów Visnieca - "Historia komunizmu opowiedziana umysłowo chorym", pokazywany był w czasie festiwalu teatralnego w Awinionie w 1999 roku. Rok później autor otrzymał za niego nagrodę Ministra Kultury. Sztuka z 1993 roku "Nieposkładany teatr albo Człowiek-śmietnik" otrzymała nagrodę "Żywy Teatr" przyznawaną przez Radio France International. Visniec jest także laureatem nagrody przyznawanej przez Związek Autorów i Kompozytorów Teatralnych za dramat "Historia niedźwiadków panda opowiadana przez saksofonistę, którego dziewczyna mieszka we Frankfurcie".
Na terenie Francji dramaty Visnieca odkryły na początku lat dziewięćdziesiątych grupy teatralne PLI URGENT z Lyonu Christiana Augera i LE JODEL z Awinionu Pascala Papiniego. Po upadku komunizmu w 1989 roku Visniec stał się w swoim rodzinnym kraju najczęściej wystawianym dramaturgiem. W Bukareszcie odbyło się ponad trzydzieści premier jego sztuk. W 1996 roku Teatr Narodowy w Timiszoarze zorganizował festiwal twórczości dramatopisarza, w którym uczestniczyło dwanaście zespołów z całej Rumunii.
Już na emigracji we Francji, po francusku, Visniec napisał między innymi dramaty: "Koń w oknie" (1990), "Nikt nie ma prawa włóczyć się bez broni po polu bitwy" (1991), "Handlarz czasem" (1992), "Przemytnicy dzielą się łupami" (1993), "Trzy noce w Madox" (1994), "Rzęsy, które nie domykają się nocą" (1995) oraz "Paparazzi albo kronika wschodzącego bezskutecznie słońca" (1996), "Narząd płciowy kobiety jak pole bitwy podczas wojny w Bośni" (1997),"Maszyna Czechów" (2001).
Matei Visniec przyznaje, że duży wpływ na jego pisarstwo wywarła twórczość takich pisarzy jak Kafka, Dostojewski, Poe i Lautremont. Przyznaje się do swojej sympatii do surrealistów i dadaistów, interesuje go teatr absurdu i groteska. Jest przekonany, że teatr i poezja mogą demaskować mechanizmy manipulowania ludźmi przez tak zwane "wielkie idee", są w stanie ukazywać ludziom prawdę o ideologiach zniewalających umysły.
