Autorzy

Trwa wczytywanie

Heiner Müller

MÜLLER Heiner
(ur. 9 stycznia 1929, Eppendorf (Saksonia), Niemcy - zm. 30 grudnia 1995, Berlin, Niemcy)
Niemiecki dramaturg, prozaik, poeta, redaktor, reżyser i dyrektor teatru, uznawany za najważniejszego dramatopisarza po Bertolcie Brechcie. Pochodził z mieszczańskiej rodziny o komunistycznych sympatiach. Był synem urzędnika państwowego. Ojciec za swe lewicowe poglądy był aresztowany i przez długie okresy bywał bezrobotny. W domu rodziców często więc było biednie i głodnie. Müller już w dzieciństwie miał kontakt z literaturą. Dzięki ojcu, jako nastolatek, przeczytał niemal wszystkie dzieła Friedricha Schillera i od tej pory chciał zostać pisarzem.
Pod koniec 1944 roku został wcielony doVolkssturm, kompanii pracy, jako robotnik. Pod koniec wojny udało mu się uciec z okupowanej przez Amerykanów strefy do Meklemburgii, dzięki czemu uniknął amerykańskiej niewoli. Początkowo zajmował się tam denazyfikacją państwowych bibliotek, a następnie został urzędnikiem w starostwie Waren, gdzie prowadził doradztwo prawne, związane z wprowadzaną reformą rolną. Swoje doświadczenia z tych lat wykorzystał w sztuce "Die Umsiedlerin", jak również w późniejszej twórczości dramatycznej.
W 1947 roku wrócił wraz z rodziną do Saksonii i wstąpił do SED - Niemieckiej Socjalistycznej Partii Jedności - z którą związany był do połowy lat pięćdziesiątych oraz do Zrzeszenia Wolnych Niemieckich Związków Zawodowych.
W latach 1947-1951 pracował w Państwowej Bibliotece we Frankenbergu, a w 1949 ukończył specjalny kurs dla pisarzy i został członkiem saksońskiego "Kulturbundes" (Związku Kulturalnego).
W 1951 roku rodzice Müllera uciekli na Zachód, a on przeniósł się do Wschodniego Berlina.
Swój pierwszy dramat "Die Morgendämmerung löst das Ungeheuer auf" napisał w 1948 roku. W 1950 zatrudniony został w redakcji pisma o profilu literacko-artystycznym "Sonntag" i rozpoczął pracę jako krytyk, a w 1953 podjął współpracę z "Neue Deutsche Literatur". W tym czasie poznał Bertolta Brechta, nie został jednak przyjęty wówczas do środowiska Berliner Ensemble.
W roku 1954 ożenił się z niemiecką pisarką dla dzieci Ingeborg Schwenkner (1925-1966). W tym samym roku wstąpił do Związku Pisarzy Niemieckich - Deutsche Schriftsteller-Verband (DSV). W 1957 został redaktorem czasopisma "Junge Kunst".
W 1956 pisze wraz z żoną sztukę "Lohndrücker", a w 1957 "Die Korrektur". "Lohndrücker" wkrótce po opublikowaniu stał się pretekstem do partyjno-literackiej dyskusji, w której potępiono Müllera za treść utworu, nie odpowiadającą wymaganiom realizmu socjalistycznego. Ostatecznie zakazano wystawiania obu sztuk. Jednak w 1959 Akademia Sztuk - Akademie der Künste - przyznała pisarzowi i jego żonie nagrodę Heinrich Mann Preis za oba utwory.
W swych dramatach ukazuje Müller przede wszystkim problemy i kompleksy enerdowskiego społeczeństwa i przedstawia świat wymagający gruntownej naprawy i odnowy moralnej. W jego twórczości, wywodzącej się z brechtowskiej awangardy, przechodzącej poprzez dekonstrukcję do niemal całkowitego rozbicia klasycznego tekstu, wyraźnie widać wpływy Kafki i Kafkowskiego świata. Z ważniejszych sztuk wymienić jeszcze należy: "Germania Tod" i "Berlin" (1956), "Der Bau" (1964), "Hamletmaszyna" (Die Hamletmaschine" (1977), "Philoktet" (1979), Kwartet (Quartett, 1981).
Jako reżyser debiutował w 1958 roku w Volksbühne, gdzie zrealizował na podstawie "Dziesięciu dni, które wstrząsnęły światem" Johna Reeda, collage, będący reportażem z Rewolucji Październikowej 1917 roku.
W latach 1958-1959 współpracował jako autor dramatyczny z Maxim Gorki Theater w Berlinie. Tu odbyły się między innymi premiery takich jego dramatów, jak: "Der Lohndrücker" i "Die Korrektur". W 1961, zaraz po premierze "Die Umsiedlerin", sztuka uznana została za kontrrewolucyjny atak na państwo i zdjęto ją z afisza , a Müllera zmuszono do poniżającej samokrytyki. Wyrzucony też został ze Związku Literatów. Aby móc żyć pisał pod psudonimem Max Messer. Po samobójczej śmierci żony w 1966, cierpiącej na ciągłe stany depresyjne, ożenił się powtórnie w 1967 z Bułgarką Ginką Czolakową.
W 1970 zaangażowany został na sześć lat do Berliner Ensemble. W 1975 wyjeżdża do USA, gdzie prowadzi wykłady na University of Texas w Austin. Po powrocie, w 1975 roku zostaje kierownikiem literackim Berliner Volksbühne.
W 1989 roku był został współzałożycielem Niezależnych Związków Zawodowych. Po zjednoczeniu Niemiec zajmuje się Müller przede wszystkim reżyserią. W 1990 przygotował w Deutschen Theater Berlin inscenizację swego dramatu "Hamletmaszyna". Spektakl pomyślany był jako ośmiogodzinny maraton teatralny. W tym roku odbył się też we Frankfurcie nad Menem Festiwal "Experimenta" poświęcony w całości twórczości Müllera. Pokazano na nim dwie trzecie wszystkich dramatów pisarza we współczesnych inscenizacjach teatrów wschodnio- i zachodnioniemieckich. Była to największe tego typu wydarzenie poświecone jednemu artyście.
W 1990 roku Müller otrzymał nagrodę Heinricha von Kleista, a w 1991 Europäischen Theaterpreis.
W roku 1993 zadebiutował jako reżyser operowy. W teatrze w Bayreuth pokazał w swojej inscenizacji "Tristana i Izoldę". Spektakl uznany został przez krytykę i specjalistów jako "genialny". W tym roku niemiecka prasa doniosła, że Müller był nieoficjalnym współpracownikiem Stasi. Pisarz w specjalnym oświadczeniu stwierdził, że miał kontakty z tajnymi służbami bezpieczeństwa NRD, ale nigdy z nimi nie współpracował i nie świadczył przeciwko osobom trzecim.
W 1995 został kierownikiem artystycznym Berliner Ensemble. Zmarł w Berlinie 30 grudnia tego samego roku na raka.

Pracownia

X
Nie jesteś zalogowany. Zaloguj się.
Trwa wyszukiwanie

Kafelki

Nakieruj na kafelki, aby zobaczyć ich opis.

Pracownia dostępna tylko na komputerach stacjonarnych.

Zasugeruj zmianę

x

Używamy plików cookies do celów technicznych i analitycznych. Akceptuję Więcej informacji