Kły zbrodni
Wizja świata zdominowanego przez gwiazdy rocka może być równie surrealistyczna, jak myśl o planecie w ogóle pozbawionej muzyki. Polska prapremiera sztuki Kły zbrodni Sama Sheparda, amerykańskiego dramaturga średniego pokolenia, przyjaciela Charlie Mingusa i największych rockmenów, który zadebiutował na początku, lat 60. w teatrzykach off-off Brodway'u, a dziś uznawany za klasyka, jest tego dobrym przykładem.
Shepard jest nieodrodnym dzieckiem swoich czasów, dla którego rock, jego subkultura wraz z jej językiem, seksem, narkotykami i telewizją stanowią własny, zamknięty świat. Zaludniają go przedziwne postacie, mówiące tylko sobie zrozumiałym slangiem, wyznające własny system wartości, dla których jedyną i totalną klęską jest utrata pozycji "starmana". Walka o nią, zgodnie z prawami ukształtowanymi przez westernową mitologię, może zakończyć się zwycięstwem tylko jednego z konkurentów. Rzeczywistość ta - mimo zaznaczenia, że rzecz dzieje się w przyszłości - jest dla polskiego widza bardzo komiksowa, zwłaszcza że rodzimy show business jest nadal w powijakach, a rockowa kontrkultura daleka od sprawowania rządu dusz. Mimo to futurystyczna wizja Sheparda, dzięki swej emocjonalnej intensywności, bardziej zbliża nas do zrozumienia fenomenu rocka niż niejedno opasłe tomisko napisane przez jego teoretyków. Przy tym - co warte podkreślenia - sztuka pełna jest muzyki specjalnie na tę okazję napisanej i wykonywanej na żywo przez Zespół XXI W. - J. Onaszkiewicz (g.), B. Kowalewski (g.), P. Piotrowski (b.), R. Wrona (dr.), K. Joriadis (kbds.), A. Korecki (sax.). Wiodąca rola Hossa w interpretacji Anny Chodakowskiej jest wyrazista, a inscenizacyjne zabiegi amerykańskiego reżysera Davida Schweizera dobrze podkreślają stylistykę całości.
Zważywszy ogromny kulturowy dystans, który dzieli nas od filozofii i estetyki proponowanej przez Sheparda oraz oklaski jakimi nagrodziła publiczność muzyczną stronę spektaklu, nie trudno wyciągnąć wniosek, że rock jest w stanie obronić się sam. Jednak po to, by stał się czymś więcej niż, muzyką, potrzebne są sztuki takie, jak Kły zbrodni.
