ERYK XIV
Akcja dramatu Strindberga przenosi nas w wiek XVI, na dwór panującego wówczas w Szwecji króla Eryka XIV, syna potężnego władcy tego państwa, upamiętnionego i w naszej historii - Gustawa Wazy. Wazowie są młodą jeszcze dynastią, nie umocnioną na tronie. Państwo szwedzkie nurtują niesnaski możnych, knowania wokół tronu, intrygi i spiski innych synów Gustawa. Dobrze to znany nam obraz, chociażby z kronik historycznych Szekspira. Panujący władca, Eryk, snuje plany o rozszerzeniu terenów swego panowania, wzmocnieniu pozycji swego królestwa i swojej własnej. Drogą do tego ma się stać małżeństwo z królową Anglii, Elżbietą, a później - po odrzuceniu jego ręki i korony przez Elżbietę - z królewną polską. Nie te jednak sprawy, wielkie plany polityczne są przedmiotem dramatu Strindberga. Wydarzenia historyczne posłużyły mu raczej jako kanwa do nakreślenia niezwykle sugestywnych, bogatych postaci, bohaterów i ich dramatycznych konfliktów, konfliktów wyrastających z klimatu epoki, z nią związanych, ale zarazem mających o wiele szersze znaczenie. Głównym bohaterem dramatu jest Eryk, człowiek niezwykle skomplikowany, pełen sprzeczności, tragicznie uwikłany w sprawy swojego królestwa, bezskutecznie próbujący określić się jako człowiek i pogodzić swoją ludzką naturę z majestatem królewskim. Jedna to niewątpliwie z najbardziej interesujących postaci władców w literaturze dramatycznej, bliska także naszemu współczesnemu widzeniu i naszej estetycznej wrażliwości. Teatr współczesny odkrywa teraz w Strindbergu (1849-1912), niegdyś bardzo głośnym pisarzu szwedzkim a później uważanym za przestarzałego twórcę i nieco zapomnianym, interesujące treści i wartości. Także i w dramacie o królu Eryku XIV.
