Radziejowice. Jubileusz Teresy Żylis-Gary
Jedna z najwybitniejszych współczesnych śpiewaczek operowych skończyła właśnie 80 lat. Z tej okazji w sobotę, 23 stycznia, odbył się w Radziejowicach dedykowany jej koncert w wykonaniu uczestników odbywającego się tam kursu mistrzowskiego techniki i interpretacji wokalnej.
Teresa Żylis-Gara była pierwszą polską śpiewaczką operową, która zrobiła międzynarodową karierę po II wojnie światowej. Występowała na wielu scenach, w Operze Paryskiej, na Festiwalu Operowym w Glyndenbourne, w nowojorskiej Metropolitan Opera, na Festiwalu w Salzburgu czy w Operze Wiedeńskiej. Jej wspaniały sopran liryczny o niezwykłej barwie i dramatycznych możliwościach doceniła publiczność wszystkich najważniejszych teatrów operowych. Entuzjastycznie oklaskiwano pamiętne kreacje tytułowej Madame Butterfly i Toski, Tatiany w "Eugeniuszu Onieginie", Violetty w "Traviacie", Desdemony w "Otellu", Amelii w "Balu maskowym", Małgorzaty w "Fauście", Elzy w "Lohengrinie". Jednak początki kariery Teresy Żylis-Gary najbardziej były związane z partią Donny Elviry w "Don Giovannim". Debiutowała nią na większości scen, z którymi podejmowała współpracę.
Teresa Żylis-Gara, uczennica Olgi Olginy, debiutowała w 1956 roku w Operze Krakowskiej jako tytułowa Madame Butterfly. Później śpiewała jeszcze na tej scenie tytułową Halkę i Giuliettę w "Opowieściach Hoffmanna". Czasami wyjeżdżała na występy gościnne do innych teatrów operowych, m.in. do Bydgoszczy. Po dwóch latach pracy bez większych sukcesów zdecydowała się na udział w Konkursie Wokalnym w Tuluzie, gdzie została laureatką jednej z głównych nagród. To okazało się zachętą do udziału w 1960 roku w konkursie w Monachium, który wygrała. Dopiero ten sukces otworzył młodej śpiewaczce drogę na niemieckie sceny. Najpierw Opery w Oberhausen, później w Dortmundzie, którą po trzech sezonach zmieniła na Deustsche Oper am Rhein w Duesseldorfie. W tych teatrach pracowała nad rozbudową repertuaru, techniką i głosem. Momentem przełomowym w jej karierze było zaproszenie do Opery Paryskiej, gdzie z wielkim sukcesem zaśpiewała partię Donny Elwiry w "Don Giovannim" Mozarta. Nagle propozycje występów zaczęły się pojawiać w takiej ilości, że nie była w stanie wszystkich przyjąć. O jej udział dobijali się dyrektorzy oper w Monachium, Berlinie Zachodnim, Wenecji, Londynie, Hamburgu, Festiwalu w Salzburgu, tę ostatnią propozycję złożył sam Herbert von Karajan.
Wreszcie na początku 1968 roku nadchodzi propozycja występów na scenie nowojorskiej The Metropolitan Opera. Żylis-Gara przybywa tam 17 listopada 1968 roku jako pierwsza Polka, która wystąpiła na tej prestiżowej scenie po II wojnie światowej. Zaczyna partią Donny Elwiry pod batutą Silvio Varvisa. Od tego momentu przez 16 sezonów była czołową solistką Metropolitan. Występowała często pod wytrawną batutą Karla Böhma, Josefa Kripsa i Jamesa Levine'a w towarzystwie największych wokalnych sław, z Cesare Siepim, Franco Corellim, Carlo Bergonzim, Placido Domingiem i Luciano Pavarottim na czele. Ostatni raz stanęła na tej scenie 31 marca 1983 roku jako tytułowa Manon Lescaut w operze Pucciniego. W sumie zaśpiewała 20 partii w 233 przedstawieniach (powojenny polski rekord do dzisiaj niepobity), zdobywając pozycję jednej z największych gwiazd Metropolitan Opera w Nowym Jorku.
Jednocześnie jako solistka Metropolitan współpracowała z czołowymi teatrami muzycznymi Europy. Przez dwanaście sezonów była solistką Opery Wiedeńskiej, współpracowała też z teatrami operowymi w Monachium, Londynie, San Francisco, Chicago, Turynie, Neapolu, Tokio, Buenos Aires, wszędzie wzbudzając zachwyt swoimi możliwościami wokalnymi.
Także w Polsce publiczność zawsze przyjmowała artystkę niezwykle żywiołowo i serdecznie - zupełnie inaczej zachowywały się warszawskie primadonny. Oprócz publiczności Filharmonii Narodowej kunszt naszej wybitnej śpiewaczki mogli podziwiać bywalcy festiwali w Łańcucie, Busku Zdroju, Jędrzejowie. W 2004 roku Akademia Muzyczna we Wrocławiu nadała Teresie Żylis-Garze tytuł doktora honoris causa.
