Kochanowski tańczy w rytm Tatu
"Nierządne królestwo" w reż. Pawła Kamzy w Teatrze Współczesnym w Szczecinie. Pisze Magdalena Pietrzak w portalu Stetinum.pl
Zamoyski w garniturze i staropolski striptiz Kurbskiego to tylko niektóre z przepisów na premierę we Współczesnym. Po Liskowackim reżyser Paweł Kamza bierze się za Kochanowskiego.
Wczoraj o 19:00 w Teatrze Współczesnym odbyła się premiera "Nierządnego królestwa" w reżyserii Pawła Kamzy, znanego już widzom choćby dzięki wystawieniu "Eine kleine" Artura Daniela Liskowackiego. Tym razem Kamza tworzy autorski projekt w oparciu o "Odprawę posłów greckich" Kochanowskiego - tekst trudny i pomijany, a jednak wciąż świeży, zdolny nawiązać dialog z dzisiejszą rzeczywistością. Kamza podejmuje grę z tragedią Kochanowskiego, wprowadzając w życie narzucone przez tekst reguły. Decyduje się mówić o współczesności za pośrednictwem kostiumu historycznego, z tą jednak różnicą, że zamiast postaci antycznych, na scenie pojawiają się bohaterowie współczesnej Kochanowskiemu rzeczywistości.
Akcja dramatu toczy się w XVI wieku na dworze Anny Jagiellonki (Grażyna Madej), na który przybywają moskiewscy posłowie, żądający wydania, uznanego za zdrajcę, księcia Kurbskiego (Adam Kuzycz-Berezowski). Zaistniała sytuacja staje się okazją do przetestowania wymarzonej i długo wyczekiwanej władzy. Oczom widza ukazany zostaje złożony proces rządzenia sobą, innymi, państwem wraz z całym ciężarem moralnym i bagażem konsekwencji, jakie władza ze sobą niesie.
Kamza w bardzo śmiały sposób łączy przeszłość z teraźniejszością. Ożywia "Odprawę posłów greckich", wykorzystując formę teatru w teatrze, metajęzyk. Na scenie pokazuje nam jednocześnie dwa, kontrastujące ze sobą światy, szesnastowieczną akcję wkłada w nowoczesną ramę, zbudowaną dzięki doskonałej scenografii autorstwa Małgorzaty Szydłowskiej oraz muzyce Pawła Moszumańskiego. Granica między dwoma światami stopniowo się zaciera, aż w końcu stają się jedną, tą samą rzeczywistością. Zwornikiem, łączącym obie płaszczyzny jest postać Pana Niestarego, człowieka teatru, prywatnie porzuconego męża i zapracowanego ojca dorastającej córki, który na naszych oczach przemienia się w Jana Zamoyskiego, podkanclerza na dworze Jagiellonki. Balansując na granicy dwóch, różnych rzeczywistości i osobowości, musi w końcu zostać tylko człowiekiem. W tym miejscu pogratulować należy Arkadiuszowi Buszce, który z wielką precyzją odegrał tę trudną, podwójną rolę. Brawa należą się zresztą nie tylko jemu, ale i pozostałym aktorom: Iwonie Kowalskiej, Barbarze Biel, Robertowi Gondkowi i Beacie Zygarlickiej, która wcieliła się w postać jednej z najbardziej intrygujących kobiet swej epoki, Beaty Kościelskiej. Tragedia Kochanowskiego zyskuje dzięki Kamzie i jego zespołowi zupełnie nowe życie. Zaskakuje dynamizmem, który został osiągnięty dzięki muzyce, barwom i opracowanemu przez Annę Piotrowską ruchowi scenicznemu.
"Nierządne królestwo" jest doskonałym, ponadczasowym spektaklem, którego aktualność ma charakter wielotorowy. Na pierwszy plan wysuwa się jego lokalny wydźwięk, odsyła odbiorcę do problemu stosunków polsko-rosyjskich, unijnego podwórka, uruchamia dyskusję, dotyczącą władzy w Polsce i sięgających po nią kobiet, parytetu. W tym kontekście Anna Jagiellonka staje się postacią bardzo na czasie. Dzieło Pawła Kamzy ma jednak znacznie szerszy, uniwersalny wymiar. Stanowi próbę pokazania pewnych stałych elementów ludzkiego życia, stawia ważne pytania o wolność jednostki, jej prawo do decydowania o sobie i innych, o możliwość sprawowania mądrych, wolnych od prywatnego interesu i namiętności, rządów. Wskazuje zagrożenia, jakie niosą za sobą ludzkie, błędne wybory. Prowokuje pytania o tożsamość, historyczność, miejsce człowieka i dzieła w czasie i kulturze. Mimo, iż świat Kamzy pędzi ku zagładzie w rytm "Tatu", warto zapamiętać, że "nierządne królestwo i zginienia bliskie" może stać się w każdej chwili naszym udziałem.
Warto dodać, że "Nierządne królestwo" stanowi element szerszego projektu edukacyjnego, z którym można się zapoznać, odwiedzając stronę teatru. Sam spektakl można będzie zobaczyć już dziś o 19:00 na deskach Teatru Współczesnego.
