Teatr nie tylko przyjemny
Mocna, chwilami wręcz drastyczna adaptacja dramatu Maksyma Gorkiego na inaugurację nowego teatru Krystyny Jandy. W obsadzie gwiazdy, ale reżyseruj e debiutant - zapowiada Paulina Sygnatowicz w Polsce Metropolii Warszawskiej - Warszawie.
Na podłodze tektura, w powietrzu kurz, w tle słychać wiertarkę. Na scenie pomiędzy dwiema kolumnami amfiteatralnie ułożonych krzeseł Jerzy Trela bije sznurem skuloną na podłodze Krystynę Jandę. To mocna scena. Nie jedyna w sztuce "Wassa Żeleznowa", której premiera już w sobotę zainauguruje działalność Och-Teatru, drugiej, po Polonii sceny Fundacji Krystyny Jandy na rzecz Kultury.
Wassa Żeleznowa, kobieta za wszelką cenę walcząca o swoje dzieci, to wymarzona rola Krystyny Jandy. To także jeden z największych dramatów scenicznych w historii teatru. Maksym Górski pisał go trzykrotnie. Pierwsza wersja z 1906 r. miała tytuł "Matka", wskazując na szczególną rolę głównej bohaterki. Kolejna powstała w roku 1910, ostatnia w 1935 r., i to właśnie po nie sięgnęła Janda, tworząc swoją adaptację. To opowieść o rodzinie, w której centralną postacią jest Wassa - matka i szefowa wielkiego przedsiębiorstwa żeglugi morskiej. - To kobieta, która urodziła dziewięcioro dzieci. Tylko trójka z nich przeżyła. Są chore i ułomne, nie z jej winy. Ich ojciec był alkoholikiem, więc to na nią spadł trud prowadzenia rodziny i dla swoich dzieci jest w stanie zrobić wszystko - mówi Janda.
Gorki kreśli na początku XX w. okrutny i przejmujący obraz rodziny w stanie rozpadu, świat, w którym mężczyźni są zdegenerowani i to kobiety muszą przejmować ich role. Obraz, który pozostaje aktualny do dzisiaj. - Nie uciekamy od historyzmu, ale nie odtwarzamy tamtej epoki w każdym szczególe. Chcemy pokazać, że to, co działo się z ludźmi w tamtych czasach, może dziać się z nami także teraz - tłumaczy reżyser Waldemar Raźniak, dla którego praca przy tym spektaklu to debiut.
Raźniak czuje rosyjską literaturę. Urodził się w 1982 r. w Moskwie, odbył teatralny staż w rosyjskiej Akademii Sztuki Teatralnej GITS, asystował m.in. Andriejowi Moguczijowi przy reżyserii "Borysa Godunowa" w Teatrze Dramatycznym. Obok niego nad klimatem przedstawienia pracowali: Zbigniew Preisner, który skomponował muzykę, i Dorota Kołodyńska, która przygotowała stylowe kostiumy. W obsadzie obok Jandy i Treli znaleźli się Dorota Landowska, Bożena Stachura, Szymon Kuśmider i młodzi aktorzy po warszawskiej i krakowskiej szkole teatralnej: Joanna Kulig, Jacek Beler, Monika Fronczek i Anna Smołowik.
Sztuka o pedofilii i przemocy w rodzinie to mocna propozycja na otwarcie kolejnej prywatnej sceny wWarszawie. Taki mabyć jednak cały repertuar Och-Teatru. - Mamy zamiar robić rzeczy, które będąbulwersujące od strony i tematu, i sposobu opowiadania, ale nie formy - zapowiada Janda. - To nie będzie teatr tylko przyjemny - dodaje. Na razie na Grójecką 65 zostanieprzenie-sionych pięć tytułów z Polonii: "Ucho, gardło, nóż", "Miss HIV", "Darkroom", "Kobiety w sytuacji krytycznej" i "Piosenki z teatru", czyli recital Krystyny Jandy. Koncertów będzie tu zresztą więcej: w lutym zaśpiewają min. Katarzyna Nosowska, Maria Peszek i Edyta Jungowska.
Choć to Janda podejmuje decyzje repertuarowe, sceną pokieruje jej córka Maria Seweryn.
- Korzystam z teatralnego, niełatwego doświadczenia Marysi. To do niej przychodzą teraz ludzie z pomysłami, to ona pierwsza czyta teksty i daje je mnie -tłumaczy Jandaiprzyznaje, że sama czuje się już zmęczona obowiązkami związanymi z otwieraniem drugiego teatru. - To zadanie mnie przerosło. Nie mam już siły ani się tym cieszyć, ani martwić - szczerze wyznaje.
- Każdego dnia wykonuję po prostu zadania, które stoją przede mną. Wiem, że muszę kupić specjalne żarówki potrzebne do spektaklu i wymyślić, jak będzie umierać Wassa. Na szczęście wciąż jeszcze bardziej cieszę się z tego drugiego -kończy.
MAKSYM GORKI "WASSA ŻELEZNOWA" REŻ. WALDEMAR RAŹNIAK
16.01, Och-Teatr
ul. Grójecka 65 g. 20, bilety: 30-65 zł
