To już koniec końca
"Policzę do tysiąca i zabiję się" - tą kwestią rozpoczyna się sztuka Petera Turriniego "Nareszcie koniec". Monodram Jana Peszka, którego premiera odbyła się w maju 1998 roku, ostatecznie znika z repertuaru Teatru Studio.
- To sztuka o człowieku, który zewnętrznie świetnie funkcjonuje, ale zaczyna pękać od środka - scharakteryzował kiedyś swój utwór Peter Turrini, jeden z najciekawszych dramaturgów austriackich.
Rewolucjonista
Bohater spektaklu, odmierzając liczeniem czas do zaplanowanego samobójstwa, spowiada się ze swojego życia. Jego opowieść, wyznanie, które czyni nie wiadomo dla kogo i nie wiadomo po co, jest rodzajem "wyznania niewiary". Niespełnienie jest tutaj podstawowym tematem, uniwersalnym określeniem "kondycji ludzkiej".
- Gdy miałem siedemnaście lat, chciałem zostać mistrzem świata w skokach narciarskich, ale porzuciłem ten plan, gdyż wykluczyłby wybranie mnie papieżem. W marzeniach byłem rewolucjonistą u boku sławnych rewolucjonistów, jednak mogłem i nie chciałem klarować się ideologicznie. (...) W wyobraźni wysyłałem bomby listowe, a jednocześnie marzyłem, aby zostać podziwianym przez wszystkich pogromcą terrorystów. Wszystko było nierzeczywiste, tylko ten pistolet przy mojej skroni jest rzeczywisty - mówi bohater sztuki.
Człowiek
Jan Peszek, chociaż, sam twierdzi, nie uważa za zwolennika monodramów uznając je za formę dla teatru nienaturalną, stworzył w "Nareszcie koniec" kreację niezwykłą. - Środki ekspresji, które dotychczas stosowałem - ruch, dynamika - tu zredukowane są niemal do zera. Człowiek, jedna żarówka i kompletnie puste wnętrze wypełnione ciszą - powiedział w wywiadzie udzielonym "Gazecie Wyborczej".
- Odnaleźć się w tej przestrzeni i zrozumieć człowieka, który się na to więzienie sam skazał, to wielkie wyzwanie.
Peter Turrini "Nareszcie koniec", reż. Zbigniew Brzoza. Pożegnanie ze spektaklem: 28-30 czerwca 2002.
