Lublin. Spektakle aktorów niepełnosprawnych
Kiedy zobaczyłam ich na scenie, poczułam siłę teatralnego przekazu, mądrość tego zespołu - mówi o berlińskim Teatrze Ramba Zamba Maria Pietrusza-Budzyńska, szefowa Teatroterapii Lubelskiej. W sobotę niemieccy artyści wystawią w Lublinie spektakl "Pamięci Umarłej klasy Tadeusza Kantora". Ramba Zamba to profesjonalny zespół, w którym występują aktorzy upośledzeni.
Ramba Zamba przyjeżdża do Lublina na Domino - organizowane od pięciu lat przez Pietruszę-Budzyńską spotkanie, w którym biorą udział niepełnosprawni aktorzy z Teatroterapii Lubelskiej i jeden zespół z zagranicy (w poprzednich latach były to teatry francuskie i belgijskie). Zasada Domina polega na tym, że każdy zespół prezentuje swój spektakl. Lubelscy artyści jutro o godz. 16 w Chatce Żaka wystawią "Isadorę" [na zdjęciu], oryginalne widowisko o burzliwym życiu tancerki i reformatorki tańca Isadory Duncan. Dzień później - w Centrum Kultury o godz. 17 Teatr Ramba Zamba z Berlina pokaże "Pamięci Umarłej klasy Tadeusza Kantora". Spektakl, który zachwycił już warszawską publiczność podczas Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego. Karolina Krawczyk tak w "Teatrze" pisała o tym przedstawieniu: Odwołując się do spektaklu Kantora (przy czym bardziej do jego treści niż estetyki), młodzi aktorzy przywołują najczarniejszy rozdział niemieckiej historii - ideologię nazistowską. Mimo że należą do pokolenia, które bezpośrednio nie zetknęło się z tamtymi wydarzeniami, to właśnie oni - "niepełnosprawni", "inni", "upośledzeni" - po kilkudziesięciu latach przypominają propagowaną przez nazistów wizję świata. Według jego "norm" i "wartości" nie mieliby prawa istnieć.
- To spektakl, którego Tadeusz Kantor by się nie powstydził - mówi Maria Pietrusza-Budzyńska i mocno podkreśla, że udział niepełnosprawnych nie oznacza żadnej taryfy ulgowej czy udawania sztuki. - Nie gramy niepełnosprawnością, tego na scenie nie widać. Chodzi o to, żeby pokazać piękno człowieka i opowiedzieć poruszającą historię - dodaje.
Maria Pietrusza-Budzyńska zaczęła w Lublinie robić teatr z niepełnosprawnymi intelektualnie aktorami w połowie lat 90. Wtedy było to w Polsce przedsięwzięcie unikalne, dziś podobnych grup jest wiele, a włączanie niepełnosprawnych w tworzenie sztuki jest cenioną metodą terapii i "uspołeczniania".
Wcześniej, bo na początku lat 90., zaczął działać w Berlinie Teatr Ramba Zamba, założyła go aktorka Gisela Höhne, mama upośledzonego Moritza.
- Mamy wspólną misję włączania w tworzenie sztuki tych wyklętych, zmarginalizowanych - mówi Maria Pietrusza-Budzyńska.
Projekt Domino będzie trwał w Lublinie od 26 do 29 listopada, dziś przyjeżdża Teatr RambaZamba, jutro i pojutrze będą grane spektakle (piątek, Chatka, godz. 16; sobota, CK, godz. 17), a w niedzielę zwiedzanie Majdanka i Zamku oraz spotkanie integracyjne i pożegnanie.
